” همه از آن استفاده میکنند ” (۷)
برای برخورد با چنین افرادی روانشناسان سؤالاتی مطرح کرده‌اند که با پرسیدن آنها از فرد معتاد به اینترنت، می‌توان او را نسبت به این مسأله آگاه کرد.
۱- آیا شما از مسائل مهم زندگی خود به خاطر این رفتار چشم پوشی می‌کنید؟
۲- آیا این رفتار، روابط شما با افراد مهم در زندگیتان را مختل میکند؟
۳- آیا افراد مهم زندگی شما به خاطر این رفتار، شما را آزار میدهند یا به شما بی‌توجهی میکنند ؟
۴- آیا وقتی از شما به علت این رفتارتان انتقاد می‌شود شما حالت تدافعی به خود میگیرید یا تحریک پذیر می‌شوید؟
۵- آیا تا به حال به خاطر این کاری که انجام می‌دهید احساس گناه یا اضطراب کرده‌اید؟
۶- آیا تا به حال سعی کرده‌اید این رفتار خود را از دیگران پنهان کنید؟
۷- آیا تا به حال سعی کرده‌اید این رفتار خود را قطع کنید اما نتوانسته باشید؟
۸- آیا تا به حال با خود صادق بوده‌اید؟ آیا احساس کرده‌اید نیاز پنهان دیگری شما را به این رفتار وادار میکند؟ (۱۴)
درمان
علی‌رغم اینکه آگاهی مردم نسبت به استفاده مرضی از اینترنت به عنوان یک حقیقت، افزایش پیدا کرده است اما، اشخاصی که از این اختلال رنج می‌برند همیشه در پیدا کردن متخصصانی که آگاهی لازم را درمورد این اختلال داشته باشند یا گروه های درمانی ویژه معتادان به اینترنت ناموفق هستند و اختلال آنها اغلب ناشناخته باقی می‌ماند. به این منظور، چندین راه درمانی برای این اختلال از سوی محققین مختلف پیشنهاد شده است. (۲۵)
Young، ۵ تکنیک برای درمان اعتیاد به اینترنت ذکر میکند :
۱- تمرین متضاد :
درمانگران می‌توانند از الگوهایی که کاربران از آنها در اینترنت استفاده میکنند برای درمان استفاده کند. به این منظور، درمانگر باید از مراجعه کننده این سؤالات را بپرسد:
۱- چه روزهایی از هفته، با اینترنت در تماس است؟
۲- اغلب چه ساعتی از روز این کار را شروع میکند؟
۳- هر بار تماس با اینترنت چه مدتی طول می‌کشد؟
۴- معمولا کجا از رایانه استفاده میکند؟
بعد از اینکه درمانگر الگوی فرد را تشخیص داد، درگام بعدی لازمست جدول زمان‌بندی را که متضاد آن باشد طراحی کند تا از عادتهای جدید برای از بین بردن عادتهای قدیمی استفاده کند.
برای مثال، اگر فرد، اولین کاری که در صبح بعد از بیدارشدن از خواب انجام می‌دهد، چک کردن پست الکترونیک خود است، به او پیشنهاد می‌کنیم قبل از تماس با اینترنت، دوش بگیرد یا صبحانه بخورد یا اگر فقط آخر هفته ها این کار را انجام می‌دهد از این به بعد در طول هفته با اینترنت تماس داشته باشد.
۲- حمایت بیرونی :
یک روش دیگر اینست که به او کمک کنیم تا بازمان‌بندی خاصی از اینترنت خارج شود، بطوریکه اگر قرار است ساعت ۵/۷ از اینترنت خارج شود، از او بخواهیم ساعت ۳۰/۶ این کار را انجام دهد به این منظور می‌توان از ساعت زنگ دار استفاده کرد. وقتی زنگ زده شد او باید از اینترنت خارج شود.
۳- هدف گذاری :
ممکن است علی‌رغم تمام تلاش کاربران درمان ناموفق باشد بدین منظور با گذاشتن اهداف منطقی برای آنها باید برنامه ریزی انجام شود. مثلا به جای ۴۰ ساعت در هفته، ۲۰ ساعت از اینترنت استفاده کنند. او این زمانها رادر تقویم شخصی یادداشت میکند. در برنامه ریزی باید توجه داشت که طول مدت تماس را کم و تعداد دفعات را زیاد کنیم. این همکاری کردن مراجعه کننده طبق برنامه، به او این احساس رضایت بخش را می‌دهد که می‌تواند نحوه استفاده خود را تحت کنترل درآورد.
۴- پرهیز کردن :
در این روش ابتدا مشخص می‌شود کاربر چه نوع اعتیادی دارد. یعنی بیشتر به کدام بخش از اینترنت جذب می‌شود. برای مثال از کسی که به اتاقهای گپ اعتیاد دارد، بخواهد هنگام تماس با اینترنت از بخشهای دیگر مثل سایتها یا پست های الکترونیک شخصی، استفاده کند.
این روش بیشتر برای کسانی کاربردی و مناسب است که اعتیادی دیگر مثل مواد یا الکل را در سابقه خود ذکر میکنند. این افراد به این علت به سمت اعتیاد به اینترنت کشیده می‌شوند که آنرا سالم می‌دانند. بنابراین از این طریق می‌توان به آنها کمک کرد تا بتوانند در مورد مشکل زمینه ای خود تمرکز کنند.
۵- کارتهای یادآور :
یکی از اشتباهاتی که مراجعه کنندگان اغلب انجام میدهند اینست که مشکلات خود را بزرگ جلوه میدهند. برای اینکه به این افراد کمک کنید تا در هدف خود مبنی بر کاهش استفاده از اینترنت موفق شوند لازمست از آنها بخواهید فهرستی را حاوی موارد زیر تهیه کنید:
۱- پنج مشکل بزرگ که متعاقب اعتیاد به اینترنت برایش بوجود آمده را بنویسید.
۲- پنج مورد از فوایدی را که از بکاربردن یک برنامه ثابت بدست می آورد را بنویسید.
سپس از او بخواهید آن را در یک جدول روی کاغذ بنویسد و آنرا همیشه در کیف یا جیب خود نگه دارد و هرگاه تمایل به اتصال به اینترنت داشت آنرا درآورد و مشاهده کند، از چه چیزهایی می خواهد اجتناب کند و چه کارهایی می خواهد انجام دهد تا زندگی مؤثرتری داشته باشد.
از مراجعه کننده بخواهید چندین بار این کار را انجام دهد و سود و زیان استفاده کردن ونکردن از اینترنت را بارها مرور کند. در نتیجه انگیزه لازم برای کاهش مصرف اینترنت در او ایجاد می‌شود بعلاوه این عمل باعث می‌شود، پس از موفقیت درمان، احتمال عود اختلال کمتر شود.
به مراجعه کننده قوت قلب دهید که تا آنجا که ممکن است فهرست خود را گسترده تر و صادقانه تر درست کند.
۶- صورت برداری شخصی :
وقتی که بیمار سعی میکند ارتباط خود با اینترنت را قطع کند یا طبق برنامه از آن پرهیز کند، زمان خوبی است تا به او کمک شود، فعالیتی را برای جایگزین کردن با آن پیدا کند. درمانگر باید از مراجعه کننده بخواهد، صورتی از فعالیتها را که با روآوردن اعتیاد گونه به اینترنت در زندگی خود قطع کرده یا کاهش داده تهیه کند. مثلا ورزش کردن، ملاقات با دوستان یاموارد دیگر و بعد این فعالیتها رابراساس
۱- خیلی مهم
۲- مهم
۳- نه خیلی مهم
رتبه بندی کند. در مورد فعالیتهایی که او از آنها به عنوان خیلی مهم یاد کرده از او سؤال کنید که این فعالیتها چقدر کیفیت زندگی او را بالاتر برده بود. این عمل در آگاه تر کردن او کمک میکند و می‌تواند اینترنت را با فعالیتهای سابق خود مقایسه کند و لذت فعالیتهای سابق در زندگی عادی را با لذت ارتباط با اینترنت جایگزین کند.
۷- گروه های حمایت کننده :
بعضی افراد به دلیل عدم وجود حمایت اجتماعی به اینترنت گرایش دارند Young در سال ۱۹۹۷ عنوان کرد کسانی که تنها زندگی میکنند (مانند خانه دارها، مجردها، ناتوانان و یا بازنشستگان) در معرض خطربیشتری برای اعتیاد به اینترنت هستند. زیرا این افراد زمان زیادی را به تنهایی در خانه صرف میکنند و گپ زدن، بازیهای تقابلی و مانند آن جایگزین برای زندگی واقعی آنهاست. همچنین کسانی که یک واقعه مهم مانند از دست دادن کسی، طلاق یا از دست دادن شغل در ماه های اخیر داشته‌اند، آسیب‌پذیری بیشتری برای اعتیاد به اینترنت دارند. بنابراین اگر درمان در زمان منطقی به پایان نرسد، باید به حمایت اجتماعی آنان در زندگی روزمره توجه بیشتری شود.
درمانگر باید کمک کند تا یک گروه حمایتی جایگزین را که با موقعیت فرد متناسب تر است پیدا کند. شرکت در این گروه ها و پیدا کردن دوستهای مشابه می‌تواند به او کمک کند تا میل و وابستگی آنها به اینترنت را کم کند. به همین منظور در سالهای اخیر چندین گروه حمایتی برای معتادان به اینترنت در بیمارستانهای مختلف ایجاد شده است.
۸- خانواده درمانی :
خانواده درمانی برای مراجعینی که مشکلات زناشویی یا خانوادگی دارند واعتیاد به اینترنت تاثیر سوئی در زندگی آنها گذاشته انجام می‌شود. از طرق مختلف می‌توان برای درمان این افراد اقدام کرد :
۱- آموزش به خانواده در این زمینه که یک معتاد به اینترنت چگونه می‌تواند باشد.
۲- کاهش سرزنش از سوی خانواده در قبال رفتار اعتیادی فرد.
۳- بهبود ارتباطات شفاف بین اعضای خانواده برای شناخت و از بین بردن عواملی که باعث شده فرد برای جبران آنها به اینترنت پناه ببرد و ارضای روانی بدست آورد.
۴- تشویق اعضای خانواده برای کمک در بهبود رفتار مراجعه کننده با ایجاد زمینه ای مانند سرگرمی‌های جدید، مسافرتهای طولانی و توجه به احساسات او. خانواده می‌تواند با حمایت قوی خود سهم مهمی‌در بهبودی فرد داشته باشد. (۷)
بنا به دیدگاه Grohol افراد وابسته به اینترنت دو گروه هستند:
۱) افرادی که به علت مشکلات خاص خود مانند مشکلات روانی چون افسردگی، اضطراب و غیره یا بیماریهای جدی جسمی‌یا ناتوانیهای جسمی‌یا مشکلات ارتباطی به اینترنت پناه می آورند زیرا تمایل به روبروشدن با مشکلات خود را ندارند.
۲) افرادی که مشکلاتی که در بالا ذکر شد را ندارند اما به علت استفاده بیش از حد ناشی از عدم کنترل تکانه، به اینترنت معتاد شده‌اند.
که شیوه درمان برای دو گروه باید تفاوت داشته باشد.
برای گروه اول، باید درمان حرفه ای برای مشکلات آن مانند افسردگی توسط متخصصین انجام شود و در مورد گروه دوم، توسط درمانگرهای حرفه ای آموزش دیده باید رفتار عدم کنترل تکانه آنها درمان شود. این درمان ممکن است سالها ادامه داشته باشد. متعاقب این درمانها مدت زمانی که کاربر صرف اینترنت میکند بتدریج کاهش پیدا میکند. (۱۸)
طبق دیدگاه Young و Orazach که اختلال اعتیاد به اینترنت را نوعی اختلال کنترل تکانه عنوان میکنند. دو نوع درمان می‌تواند به معتادان اینترنت کمک کند:
۱- درمان شناختی رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy= CBT)
ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوهشی درباره : بررسی رابطه بین اعتیاد به اینترنت و سلامت روان ...
