سرمایه فکری

شکل ۱-۱- عوامل مؤثر بر سرمایه فکری

ویژگی های سرمایه فکری
هاردوار^[۶] در مقالات و اظهارات خود ارزشمندترین و مهمترین منابع یک شرکت را سرمایه های فکری و دارای های نامشهود آن می دانداز نظر وی به خاطر ویژگی های خاص این دارایی ها یعنی منابع فکری شرکت، حالت انحصاری و یگانه دارند و قابل کپی برداری و تقلید نیستند و به این دلیل برای شرکت ارزشمند هستند و می توانند مزیت های رقابتی را برای شرکت ایجاد کنند

باوجود شباهت سرمایه فکری با دارایی های مشهود در توانایی بالقوه برای ایجاد جریان های نقدی آتی اما ویژگی هایی که سرمایه فکری را از این دارایی ها متمایز می کنند عبارتند از:
دارایی های فکری دارایی های غیر رقابتی هستند بر خلاف دارایی های فیزیکی که فقط می توانند برای انجام یک کار به خصوص در یک زمان خاص مورد استفاده قرار بگیرنددارایی های فکری را می توان به طور همزمان برای چند امر خاص به کار گرفت برای مثال سیستم پشتیبانی از مشتری می تواند امکان حمایت از هزاران مشتری را در یک زمان خاص فراهم کند این توانایی یکی از مهمترین معیارهای برتری دارایی های فکری بر دارایی های فیزیکی است سرمایه انسانی و سرمایه رابطه ای قابلیت تبدیل شدن به مالکیت شخصی ندارند بلکه باید بین کارکنان و مشتریان و تأمین کنندگان مشترک باشند بنابراین رشد این نوع از دارایی ها نیاز به مراقبت و توجه جدی دارد.
عناصر سرمایه فکری
به دلیل گستردگی مفهوم سرمایه فکری محققانی که دراین حیطه کار کرده‌اند هرکدام دسته بندی خاص خود را ارائه کرده‌اند نخستین دسته بندی را اسویبی درسال ۱۹۹۷ در سه حوزه انجام داد.

• • سرمایه انسانی در حوزه شایستگی فردی

• • سرمایه ساختاری در حوزه ساختار داخلی

• • سرمایه ارتباطی در حوزه ساختار خارجی

آدلر برویز^[۷] (۱۹۹۶) سرمایه مشتری را جایگزین سرمایه ارتباطی قرار داد و به بررسی سرمایه فکری پرداخت طبقه بندی برویز به قرار زیر است.
سرمایه فکری
سرمایه انسانی
سرمایه ساختاری
سرمایه مشتری

شکل ۱-۲- مفهوم سازی اجزای سرمایه فکری

سازمان همکاری و توسعه اقتصادی سرمایه فکری را به عنوان ارزش اقتصادی دو دسته از دارایی‌های ناملموس هر شرکت یا سازمان یعنی سرمایه سازمانی (ساختاری) و سرمایه انسانی تعریف می‌کند. سرمایه ساختاری به مواردی از قبیل سیستم‌های نرم افزاری شبکه‌های توزیع و زنجیر‌ه‌های تأمین اشاره دارد و سرمایه انسانی شامل منابع انسانی در سازمان و همچنین مشتریان و تأمین کنندگان سازمان می‌شود علاوه بر متغیرهای اصلی سرمایه فکری یعنی سرمایه سازمانی و سرمایه انسانی ایده توجه به سرمایه‌های اجتماعی در سازمان‌های دولتی در دوران حاضر مطرح است.
از طرفی طبقه‌بندی سیستم‌های حسابداری مدیریت در ابعاد مربوطه در تحقیقات حسابداری مدیریت امری رایج است که امکان در نظر گرفتن مسائل خاص و اهداف سیستم حسابداری مدیریت را که با اتخاذ دیدگاه کلی امکان پذیر فراهم می‌کند این ابعاد و یا ویژگی‌ها ممکن است نشان دهنده کیفیت‌های مورد انتظار کاربران از اطلاعات ارائه شده توسط سیستم حسابداری مدیریت نباشند پژوهش حاضر از شش بعد سیستم حسابداری مدیریت استفاده کرده و آنها را در سه گروه دسته بندی می کند ۱) سبک استفاده از اطلاعات فراهم شده توسط سیستم‌های حسابداری مدیریت که ابعاد شناختی و تعاملی را در بر می‌گیرد ۲) نوع اطلاعات ارائه شده توسط سیستم‌های حسابداری مدیریتی که ابعاد تجمع و تراکم را در بر می‌گیرد و ۳) نوع تصمیم حمایت شده از سوی سیستم حسابداری مدیریت که ابعاد ارزیابی عملکرد و تخصیص منابع را شامل می‌شود (آدلر و برویز ۱۹۹۶).
در ادامه با توجه به موضوع تحقیق به اهمیت حسابداری و مدیریت می‌پردازیم