در سیستم های سرمایشی مرکزی فن کوئل، هوساز با چیلر جذبی حامل های مورد استفاده گاز یا گازوئیل و برق است. در سیستم های سرمایش مرکزی فن کوئل، هواساز با چیلر تراکمی نیز معمولا با حامل انرژی تنها برق است و یا برق همراه گاز یا گازوئیل به عنوان حامل انرژی بکار میروند. این سیستم ها در دو نوع تبخیری و تراکمی است و بیشتر در ساختمان های تجاری بکار
می رود.
فصل ۴
جمعبندی و پیشنهادها
مقدمه
انرژی نقطه اتکاء هر جامعه صنعتی است. افزایش جمعیت جهان، نیاز روز افزون بشر برای دستیابی به رفاه و استاندارد های زندگی بالاتر و تلاش برای نگه داشتن این شیوه زندگی، موجب تداوم در افزایش مصرف انرژی گردیده است. هم زمان، عمر منابع انرژی غیر تجدید پذیر به ویژه سوخت های مایع کاهش یافته است.در حقیقت مصرف جهانی انرژی طی نیم قرن گذشته به سرعت افزایش یافته و انتظار می رود در ۵۰ سال آینده نیز این روند ادامه داشته باشد. دسترسی به سوخت های فسیلی ارزان توسط کشور های توسعه یافته، پیوستن کشورهای در حال توسعه مانند هند و چین که دارای یک سوم جمعیت جهان هستند به این قافله، از جمله علل افزایش مصرف هستند.
از سوی دیگر، آثار مخرب ناشی از فعالیت های انسانی بر اقلیم جهان و استفاده بیش از حد از انرژی، موجب گردیده به منظور جلوگیری از بحران بین المللی انرژی، بر کنترل و مدیریت صحیح مصرف انرژی توجه گردد. در نتیجه اولویت استفاده از فن آوریهای مدیریت و صرفه جویی انرژی روز به روز افزایش یافته و همچنین اهمیت اطلاع رسانی دقیق و مطمئن جهت برنامه ریزی برای امنیت آینده انرژی نیز افزوده گردیده است. بکار گیری روش ها و سیاست های درست در تولید و مصرف انرژی است که علاوه بر اینکه متضمن استمرار رشد اقتصادی است، موجب کاهش تخریب منابع انرژی و نیز کاهش اثرات سوء ناشی از استفاده ناصحیح انرژی بر محیط زیست و جامعه می گردند.
با توجه به گزارشات ارائه شده توسط وزارت نفت و نیرو در ایران۶/۱ درصداز مصرف انرژی در کل جهان است که این خود از رشد بالایی نیز برخوردار است.
اکنون ما در مقطع زمانی قرار داریم که ۴ ویژگی دارد؛
افزایش قیمت سوخت های فسیلی که از هر دوطرف کاهش عرضه و افزایش تقاضا بوجود آمده است.
افزایش نگرانی کشور های مصرف کننده انرژی در باره امنیت عرضه انرژی، حتی در ایران با دارا بودن منابع عظیم انرژی ، کمبود امکانات عرضه انرژی و شیوه مصرف برخی اوقات به گونه ای است که در زمستان ها ناچار به محدود کردن مصرف انرژی بخش صنعت برای تامین گاز مصرفی خانگی می شویم و در تابستان به دلیل افزایش دما مجبور به قطع برق صنعت جهت تولید برودت در ساختمان ها می شویم.افزایش نگرانی از تغییرات آب و هوایی(آلودگی محیط زیست، گرم شدن زمین، افزایش حوادث طبیعی و…) افزایش نوآوری و گسترش دامنه انتخاب انرژی ها به کمک پیشرفت فناوری، این چهار عامل باعث شده که ما در دوره ای زندگی کنیم که روز به روز به اهمیت انرژی و افزایش بهره وری از آن بیشتر توجه نماییم . هم اینک مصرف انرژی در ایران بیشتر از میانگین جهانی است و همانطور که توضیح داده شد یکی از مهمترین بخش های مصرف انرژی در ایران بخش ساختمان و سیستم های تاسیسات ساختمانی میباشد.
رقابت شدید در بازار فروش چیلر و سیستمهای تهویه مطبوع برودتی در ایران و گاهی تبلیغات غیر واقعی درمورد مزایا و معایب این دستگاه ها باعث ایجاد سردرگمی و تردید از سوی خریداران می شود تکیه خریداران بر مهندسین مشاور و ناظرین پروژه نیز گاهی باعث ایجاد مشکلاتی در خرید می شود .بدون شک همه خریداران و مشتریان مایل به خرید تجهیزی مناسب از نظر کارایی و قیمت می باشند. که با توجه به هزینه صورت گرفته بهترین راندمان و کارایی از این چیلر گرفته شود .
اما همیشه بر سر برتری میان چیلرهای تراکمی و جذبی و انواع جذبی تک مرحله ای دو مرحله شعله مستقیم و سایر تیپ های چیلر و سیستم های تولید برودت اختلاف سلیقه وجود دارد که گاهی باعث خرید سیستم تولید برودت نامناسب برای پروژه می شود.
از طرفی مساله دیگر که باعث تعجب و گاهی تاسف می شود تبلیغات غیر واقعی بعضی شرکتهای تولید کننده سیستم های برودتی و سیستمهای تهویه مطبوع می باشد .
بنابراین بررسی دقیق اقتصادی و انتخاب دقیق این سیستم ها علاوه بر این هزینه های مصرف کننده را بسیار کاهش خواهد داد از دیدگاه ملی نیز تاثیر بسیار زیادی خواهد گذاشت و می توان از صرفه جویی انرژی در این بخش در بخش های تولیدی و صنعتی بهره برد و این امر باعث رشد و شکوفایی کشور خواهد شد.
ضمن اینکه در ایران قوانینی نیز دراین خصوص تهیه و تصویب گردیده که دولت حتی استفاده از سیستم های برودتی جذبی را در ساختمان های دولتی ممنوع نموده است(تصویب نامه هیئت وزیران به شماره۹۴۰۳۵/ت/۴۲۴۰۰ همورخ ۸/۵/۱۳۸۸ – بند ۸) البته این قانون به قبل از قانون مصوب حذف یارانه ها می پردازد.
پاسخ به سوالات تحقیق
سوال هائی که برای ما مطرح بود، این بود که
با توجه به اینکه در الگوی مصرف انرژی ایران بیشترین مصرف در بخش مسکونی و تجاری میباشد و یکی از این بخش ها استفاده انرژی در بخش تاسیسات برودتی ساختمان ها میباشد چه راهکاری در انتخاب این تاسیسات میتوان بکار برد تا از نظر اقتصادی به صرفه و توجیه پذیر باشد
نیاز جهانی به انرژی اولیه هم اکنون حدود ۱۲ میلیارد تن SKE(واحد زغال سنگ) در سال است و مسلما این میزان انرژی مورد نیاز، پیوسته بیشتر و بیشتر هم خواهد شد. این در حالی است که اگر انسانها با صرفه جویی بالا هم انرژی را مصرف کنند، تا یکصد سال دیگر موادی مثل نفت خام و گاز به پایان خواهند رسید و زغال سنگ نیز حداکثر تا دو قرن دیگر پاسخگوی بخشی از نیاز شدید انسان به انرژی خواهد بود. ذخایر اورانیوم قابل استخراج زمین نیز توانایی تولید ۱۵۳ میلیارد تن SKE انرژی را دارند.
این کمبود منابع و نیاز روزافزون بشر به انرژی بیشتر از یک طرف و آلودگی محیط زیست و گرمایش جهانی از طرفی دیگر بشر را بر آن داشت تا در مورد مصرف انرژی و بهینه سازی آن دست به کار شده و با مدیریت و بهینه سازی مصرف انرژی و جایگزینی منابع تجدیدپذیر، مصرف انرژی و آلودگی محیط را کاهش دهد. اما به دلیل فزونی و ارزان بودن انرژی در ایران به این مقوله کمتر پرداخته شد به طوری که با مقایسه سرانه مصرف انرژی در ایران با سایر نقاط جهان همچنین مقایسه با استانداردهای جهانی متوجه وضعیت نابهنجار مصرف انرژی در ایران خواهیم شد.
هم اکنون مصرف سرانه انرژی در ایران به ازای هر نفر بیش از ۵ برابر مصرف سرانه کشوری مانند اندونزی با ۲۲۵ میلیون نفر جمعیت، ۲ برابر چین با یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون نفر جمعیت و ۴ برابر کشور هند با یک میلیارد و ۱۲۲ میلیون نفر جمعیت است.
سرانه مصرف برق در ایران ۳ برابر میانگین جهانی است متوسط مصرف جهانی برق در دنیا برای مشترکان خانگی، ۹۰۰ کیلووات ساعت در سال است، در حالی که مشترکان ایرانی در بخش خانگی سالانه ۲۹۰۰ کیلو وات ساعت برق مصرف می کنند که این رقم بیش از ۳ برابر میانگین جهانی است.
الگوی مصرف آب آشامیدنی بر اساس اعلام بانک جهانی برای یک نفر در سال، یک متر مکعب و برای بهداشت در زندگی به ازای هر نفر، ۱۰۰ متر مکعب در سال است. بر این اساس، در کشور ما ۷۰ درصد بیشتر از الگوی جهانی آب مصرف میشود.
میزان مصرف واقعی انرژی در این بخش تفاوتی با استاندارد های جهانی دارد.
مقایسه مصرف حاملهای انرژی در ایران و جهان
مصرف انرژی در ایران به ازای هر واحد تولید ناخالص داخلی معادل ۳ برابر مقداری است که در کشورهای صنعتی و توسعه یافته مصرف میشود. البته اگر این افزایش رشد در بخش صنعت و نیروگاههای برق بود، هیچ گونه مشکلی پیش نمیآمد زیرا این رشد تبدیل به تولید، عرضه کالا و در نهایت به اشتغالزایی ختم میشد.
نمودار(۴-۱) مقایسه ای مصرف انرژی در ایران در مقایسه با کشور های اروپایی[۳۱]
طبق آمار، میزان مصرف انرژی در ایران به ازاء هر واحد تولید ناخالص داخلی GDP معادل ۵/۲ و ۳ برابر مقداری است که در کشورهای صنعتی و در حال توسعه مصرف میشود.
اروپا بعد از افزایش قیمت نفت در دسامبر ۱۹۷۳ در طول کمتر از ۱۰ سال استفاده از عایقهای حرارتی را اجباری، استفاده از شوفاژ در طول روز را ممنوع و قیمت بنزین را به شدت افزایش داد.
قیمت پایین گاز خانگی و برق و همچنین شکست طرح تثبیت قیمتها عامل اصلی رشد مصرف در کشور است و ایران امروز با نیروگاههایی به ظرفیت ۴۷ هزار مگاوات برق به عنوان بزرگترین تولیدکننده برق در خاورمیانه مطرح است، اما کشوری مانند ترکیه توانسته است با مصرف پایین برق نسبت به ایران، ۹۰ میلیارد دلار صادرات را در کارنامه خود داشته باشد.
قیمت برق خانگی در کشورهای صنعتی ۳ تا ۵/۳ برابر قیمت برق صنعتی است. در ایران قیمت تمام شده برق برای تولید یک تن فولاد علیرغم استفاده از منابع گازی ارزان برابر است با قیمت برقی که کارخانههای فولادسازی در کشورهای صنعتی پرداخت میکنند.
بخش عمدهای از انرژی برق کشور در مصارف غیر تولیدی به کار گرفته میشود. ایران با ثابت نگه داشتن قیمت فرآوردههای نفتی، برق و آب موجبات رشد ۱۰ درصدی مصرف در سال را فراهم آورده است که مقابله با رشد اینچنینی مصرف حتی از عهده کشورهای اروپایی و آمریکایی هم برنمی آید.
در صورت تداوم مصرف به میزان کنونی، مجبور به تامین سالانه پنج هزار مگاوات برق نیروگاهی مازاد خواهیم بود که تامین این میزان برق نیاز به اعتباری بالغ بر شش میلیارد دلار برای سرمایهگذاری ارزی و ریالی خواهیم داشت و تامین این میزان اعتبار برای وزارت نیرو ممکن نخواهد بود.
ایران در صورت تکمیل نیروگاههای برقی نیمه تمام و ساخت نیروگاههای جدید برقآبی که توان تولید ۲۲ هزار مگاوات برق را خواهد داشت که البته این پروژهها به علت نداشتن بودجه و منابع مالی وزارت نیرو و عدم سرمایهگذار به بهره نرسیده اند. تشدید تورم نقش بسزایی داشت.
قیمت آب، برق و گاز در سبد خانوارها را بسیار کم و دور از واقعیت است.
نمای سنگی ساختمانها، دوجداره نبودن پنجرهها، عدم استفاده صحیح ازانرژی و سیستمهای هوشمند کنترل انرژی از جمله دلایل هدر رفت انرژی در بخش مسکن می باشد.ایران با توجه به شرایط کنونی و مقدار منابع باقیمانده ناچار به اصلاح الگوی مصرف است، زیرا در صورت ادامه و تشدید مصرف درآمدهای نفتی منظور شده در بودجه عمومی به سرعت تبدیل به ریال شده و از چرخه اقتصادی خارج و به افزایش مصرف می انجامد.
در چند سال گذشته به جای آنکه درآمدهای نفتی تبدیل به فعالیتهای ماندگار مانند ایجاد سد، آزاد راه و کارخانجات تولیدی و امثال آنها شود، ۸۵ درصد از این منابع در تنور مصرف سوخت و فقط ۱۵ درصد منابع در بخشهای عمرانی سرمایهگذاری شد.
ایران یکی از کشورهای ثروتمند جهان است. ایران از نظر حجم ذخایر نفتی در جهان رتبه سوم و از نظر حجم ذخایر گاز رتبه دوم را دارد.
این کشور سالانه سهم زیادی از نفت و گاز تولیدی خود را به مصرف داخلی می رساند که این مساله نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشورهای نفت خیز خاورمیانه نیز رایج است.
در ایران نیز همچون دیگر کشورهای ثروتمند جهان یارانه هایی برای مصرف منابع انرژی در نظر گرفته شده است تا به موجب آن مردم با پرداخت هزینه کمتری از ثروت ملی خود استفاده کنند. همین یارانه ها موجب افزایش مصرف در این کشورها شده است تا آنجا که گزارشها از رشد تقاضای منابع انرژی در این کشورها در سالهای اخیر خبر داده است.
طبق گزارش شرکت بزرگ نفتی بریتیش پترولیوم[۳۶] در سال های گذشته رشد تقاضای نفت در کشورهای خاورمیانه عامل اصلی رشد تقاضای جهانی و به دنبال آن رشد قیمت بوده است. زیرا در این سالها تقاضا در کشورهای صنعتی به دلیل رشد قیمت نفت تغییری نکرده است.
طبق گزارش آژانس اطلاعات انرژی در سالهای گذشته بزرگترین مصرف کننده انرژی در جهان کشور امریکا بوده است. مصرف انرژی در این کشور بیشتر از مجموع مصرف انرژی در روسیه و چین بود. در سال گذشته مصرف انرژی در امریکا معادل ۲۳ درصد از کل مصرف انرژی جهان بوده است.
آژانس اطلاعات انرژی اعلام کرد در سال ۲۰۰۷ میلادی مصرف انرژی در آمریکا معادل مصرف انرژی پنج کشور بزرگ مصرف کننده در جهان به استثنای امریکا بوده است.