همه مراحل چرخه زندگی کسب و کارهای کارآفرینانه از دیدگاه استراتژیک اهمیت دارند و هر کدام از این مراحل به استراتژی های متفاوتی نیازمندند.
۲-۶٫ ساختار مالکیت کسب و کار
کارآفرینان از سه طریق می توانند کسب و کارهای کارآفرینانه خود را شروع کنند که هر یک از این روشها دارای مزایا و معایب مختلفی است.
از میان روش های یاد شده، ایجاد واحد کسب و کار از طریق پذیرش نمایندگی، از ریسک و مخاطره کمتری برخوردار بوده و هزینه سرمایه گذاری آن نیز پایین تر است. خرید کسب و کاری که موجود است نیز نسبت به کسب وکاری که باید از صفر شروع شود، از ریسک و مخاطره کمتری برخوردار است.
شکل۲-۱٫ روش های راه اندازی کسب و کارهای کارآفرینانه
۲-۶-۱٫ روش خرید کسب و کار: یکی از متداول ترین و آسان ترین فرصتهایی که افراد با آن مواجه می شوند،خرید کسب و کاری است که در حال فعالیت است. از میان مزایای مختلفی که این روش دارد، مهمترین آنها به قرار زیر است:
۱- از آنجا که کسب و کار قبلا فعالیت می کرده، استمرار عملیات آن در آینده قابل پیش بینی است.
۲- به تلاشها و زمانی که مرحله پیش از راه اندازی کسب و کار نیاز دارد، احتیاجی نخواهد بود.
۳- برخی اوقات این احتمال وجود دارد که بتوان با چانه زنی و شرایط ویژه ای که بوجود می آید، کسب و کار مورد نظر را با قیمتی کمتر از ارزش واقعی آن خرید.
ولی به هر حال، این روش برخی معایب را نیز دارد. از جمله آنکه ممکن است موفقیت کسب و کار، وابستگی زیادی به مالک و شخصیت او داشته باشد، بازار محصولات و خدمات کسب و کار به حد اشباع رسیده باشد یا کسب و کار با قیمتی بالاتر از قیمت واقعی خریده شود.علاوه بر اینها، کارآفرین نمی تواند آن طور که باید، خلاقیت ها و ایده های خود را در تغییر و تحول کسب و کار پیاده کند؛ زیرا ممکن است ایجاد تغییرات اساسی، هزینه هایی بیش از شروع یک کسب و کار جدید را به کارآفرین تحمیل کند.
۲-۶-۲٫ روش پذیرش نمایندگی
این کسب و کار، سیستمی است که یک عامل فروش یا کارآفرین با یک امتیاز دهنده یا شرکت معتبر توافق می کند که محصولات یا خدمات امتیازدهنده را به فروش برساند.
“هافمن” و “پربل[۶]” (۱۹۹۵میلادی) کسب نمایندگی را به عنوان یک استراتژی مقبول برای رشد کسب و کارها، اشتغال زایی و توسعه اقتصادی توصیف می کنند. کسب نمایندگی نوعی “همپیمانی استراتژیک” بین اعطا کننده نمایندگی و کارآفرین است که در پهنه وسیعی از صنایع و حرفه ها قابلیت اجرایی دارد و نوعی “ازدواج تجاری ” است.
در روش کسب نمایندگی به علت برخی خدمات مرکزی، هزینه های اداری همچون هزینه آموزش، تحقیق و توسعه و بازاریابی کاهش می یابد و صرفه جویی مالی و زمانی، امتیاز دهنده را قادر می سازد که بر موضوعات استراتژیک تمرکز یابد و امتیاز گیرنده نیز تمرکز خود را به موضوعات عملیات معطوف دارد.
۲-۶-۳٫ شروع کسب و کار از صفر
قبل از تصمیم در مورد سازماندهی عملیات، کارآفرینان نیازمند تعیین ساختاری قانونی اند که با تقاضاهای کسب و کار کارآفرینانه آنان بیشترین تناسب را داشته باشد. قوانین مالیاتی، وضعیت مسئولیت کارآفرین، دسترسی به سرمایه و پیچیدگی تاسیس کسب و کار"، از جمله مواردی است که در تعیین نوع ساختار قانونی کسب و کار موثرند. در مجموع سه شکل سازمانی عمده وجود دارد که عبارت اند از:
۲-۶-۳-۱٫ مالکیت انفرادی
کسب و کاری است که یک شخص آن را راه اندازی و اداره می کند و کسب و کار جدا از شخص مالک نیست. بدهی و تعهدات این کسب و کار بر عهده فرد مالک است و علاوه بر آن شخص مالک دارای مسئولیت نامحدود است.
۲-۶-۳-۲٫ شراکت
دو یا چند نفر به عنوان شریک در سود کسب وکار با یکدیگر مشارکت و همکاری می کنند، شراکت نامیده می شود. هر یک از شرکا با گذاشتن پول، اموال، نیروی کار و مهارت ها، سهمی در سود و زیان پیدا می کنند. شرکا بین خود قراردادی را امضا می کنند که در آن سهم مالی و مدیریتی آنان بصورت تفصیلی مکتوب شده و نقش های شرکا و روابط شراکتی آنان بیان شده است. در ساختار شراکتی، نکته مهم آن است که یکی از شرکا باید مسئولیت بدهی ها و مسئولیت نامحدود کسب و کار را بپذیرد.
۲-۶-۳-۳٫ شرکت
شرکت، تشکیلات قانونی منفک از افرادی است که مالک آن اند و از طریق قوانین دولتی ایجاد شده است. برای تاسیس شرکت باید اولا در مورد سهم سرمایه افراد توافق کرد و ثانیا اساسنامه کسب و کار به تایید نهادهای مربوط برسد و شرکت ثبت شود.
۲-۷٫ ثبت اختراع
اختراع محصول یا فرآیندی است که راه جدید انجام کاری را ارائه می دهد یا راه حل فنی جدیدی را برای مشکل خاصی پیشنهاد می کند.Patent حق انحصاری است که درقبال اختراع ثبت شده به مخترع یا نماینده قانونی او اعطا می شود. پتنت حمایت قانونی از اختراع را برای دارنده آن تأمین می کند. این حمایت برای مدت محدودی ( حداکثر بیست سال ) در ازای افشای جزئیات اختراع برای عموم ، اعطا می شود. حمایت پتنت به این معنا است که مورد اختراع را نمی توان بدون اجازه دارنده پتنت به صورت تجاری تولید کرد، استفاده یا توزیع نمود و به فروش رسانده به این نکته مهم باید توجه داشته که پتنت مجوز تولید محصول اختراعی نیست بلکه تنها دیگران را از تولید آن باز می دارد . حقوق پتنت معمولا پس از ارائه داد خواست ازسوی دارنده آن به دادگاه ، احقاق می شود. دادگاه در بیشتر نظام ها ، شخص یا اشخاص نقض کننده حقوق پتنت رااز این کار باز داشته و وی را مکلف به جبران خسارتهای وارده به صاحب حق اختراع می نماید . همچنین چنانچه شخص ثالثی در دادگاه حق اعطا شده پتنت را به چالش کشیده و در این امر موفق شود ، حق پتنت اعطا شده غیر معتبر شناخته خواهد شد . به عنوان مثال بتواند ثابت نماید که اختراع فاقد شرایط قانونی و لازم بوده است. دارنده پتنت حق دارد تصمیم بگیرد چه کسی می تواند در طول مدت حمایت، از اختراع وی بهره برداری نماید . وی می تواند با عقد قرار داد اجازه یا لیسانس استفاده از اختراع را به افراد دیگری واگذار کند.
دارنده پتنت همچنین می تواند حق اختراع خود را بطور کامل به دیگری بفروشد که خریدار ، دارنده جدید آن اختراع شناخته خواهد شد. با انقضای دوره زمانی پتنت ( حداکثر ۲۰ سال از زمان ثبت تقاضا نامه ) حمایت از اختراع پایان گرفته و استفاده از آن در اختیار عموم خواهد بود. یعنی دارنده پتنت دیگر حقوق اختراع خود را دارا نبوده و هرشخصی می تواند از آن بهره برداری تجاری کند.
۲-۸٫ شرایط عمومی ثبت اختراع
بطور کلی اختراعی قابل ثبت است که حداقل شرایط ذیل در آن محقق باشد:
۱- نو باشد: اختراع باید دارای مشخصه جدیدی باشد که سابقه آن مشخصه در دانش وزمینه فنی مربوط به آن اختراع پیش بینی نشده باشد .
۲- دارای گام ابتکاری باشد: اختراع باید علاوه بر نو بودن ، ارتقاء قابل توجهی را در حیطه خود موجب شود بطوری که استنتاج آن توسط فردی با دانش متوسط درآن زمینه امری بدیهی محسوب نشود . به عبارت دیگر راه حل فنی را که اختراع برای حل مشکل پیشنهاد می کند ، باید نسبت به سایر راه حلهای احتمالی موجود ،مزیت قابل توجهی داشته باشد. در واقع اختراع باید بتواند در حیطه خود مشکلی را از مشکلات موجود که هنوز راه حل ندارند، حل نماید تا دارای گام ابتکاری باشد.
۳- فایده عملی داشته باشد : اختراع نباید صرفا تئوریک و نظری باشد بلکه باید قابلیت استفاده عملی و تولید در صنعت را داشته باشد.
۴- مشمول موارد غیر قابل ثبت نباشد : علاوه بر سه شرط فوق در بیشتر کشورها قوانینی وجود دارد که به موجب آن نمی توان بعضی اختراعات را در آن سرزمین به ثبت رساند . مثل آنچه که برخلاف نظم عمومی و اخلاقیات باشد ، یا کشفها و تئوریهای عملی ، روش های ریاضی ، گونه های گیاهی وحیوانی، روش های تجارت ، روش های معالجه یا تشخیص بیماری در انسان و دام و نرم افزارهای کامپیوتری فاقد اثرات فنی.
۲-۹٫ تسهیم دانش
تسهیم دانش عبارت است از فرهنگ تعاملات دانش محور که شامل تبادل دانش ضمنی و صریح ، تجارب و مهارتهای کارکنان بین واحهای سازمانی یا در کل سازمان می شود. تسهیم دانش می تواند بصورت همزمان برا توانمندی های فردی و شایستگی های سازمان اثر گذارد و به تقویت توانمندی سرمایه فکری سازمان در حوزه سرمایه های انسانی و سازمانی منجر می شود.
براساس مطالعات محققان در این زمینه پس از بررسی بیش از ۱۰۰ مقاله معتبر بین المللی در حوزه تسهیم دانش مهمترین شاخص های مرتبط با سنجش عملکرد تسهیم دانش براساس سه دسته عوامل انسانی، سازمانی و فنی طبقه بندی شده است.
از دلایل اهمیت تسهیم دانش است که موجب بهبود عملکرد و ارائه خدمات به مشتریان و کاهش هزینه ها، زمان توسعه خدمات و محصولات جدید و زمان تاخیر در تحویل خدمات و کالاها به مشتریان و در داخل سازمان می شود. همانطور که گفته شد تسهیم دانش دارای سه عامل انسانی، سازمانی و فنی می باشد و هر کدام به زیر شاخه هایی تقسیم می شوند که در این تحقیق به ابعاد عوامل انسانی پرداخته شده است. عامل سازمانی تسهیم دانش دارای ۴مولفه به شرح ذیل است: ۱- حمایت مدیران ارشد، ۲- ساختار سازمانی، ۳- کانالهلی ارتباطی و ۴- پاداش سازمانی و عامل فنی شامل ۳ مولفه است: ۱- میزان دسترسی ، ۲- میزان کاربری و ۳- میزان سهولت.
عامل انسانی تسهیم دانش مهمترین عامل است که شامل ۳ مولفه می شود:
۲-۹-۱٫ تمایل به تسهیم دانش
در ابتدا فرد در سازمان باید رغبتی به تسهیم دانش با همکاران خود را داشته باشد و این مولفه با شخصیت کارآفرینی در ارتباط است زیرا هرچه فرد برون گراتر باشد تمایل بیشتری به تسهیم دانش دارد. برخی افراد از تسهیم دانش با همکاران خود لذت می برند و آن را دریچه ای برای دسترسی به اطلاعات بیشتر می دانند و برخی دیگر آن را تهدیدی برای خود می بینند که دانشی را که داشتند با تسهیم دانش از دست می دهند.
۲-۹-۲٫ تخصص فردی
در حیطه کسب و کار خیلی ها می گویند داشتن تخصص یک ویژگی حیاتی است،اما فردی مثل ریچارد برنسون می تواند این عقیده را به چالش بکشاند. او در هر صنعتی که کسب و کار موفقی راه اندازی کرده هیچ دوره آموزشی تخصصی را نگذارنده است. برنسون می تواند استثنایی برای این قانون باشد و کیفیت مدیریت و ذهن زیرک او می توانست کم تجربگی او در بازار را جبران کند.
دیدگاه ما هرچه باشد باید بدانیم افرادی که در صدر یک سازمان قرار می گیرند باید چه ویژگی هایی داشته باشند. سازمانهای بزرگ نیازمند رهبران بزرگ هستند و بدون علم به اینکه این رهبران چه ویژگی ها و مهارتهایی باید داشته باشند، کشورها در معرض خطر عدم توسعه استعدادهای مدیریتی برای آینده قرار می گیرند.
تام کوئیل تحلیلی گر امور کسب و کار معتقد است ویژگی های کلیدی مدیران کارآمد این است که دائما تمایل دارند عملکرد خود را توسعه دهند و قابلیت در میان کارمندان خود ایجاد کنند. به عقیده او در کار مدیریت با اتکا بر رفتارها، ارزشها و انگیزه ها بیشتر به تجربه می توان موفقیت را پیشگویی کرد. شناخت کارایی یک صنعت آسان تر از یادگیری اصول مدیریتی است. همچنین این مساله به این سوال بر می گردد که شرکتها چه رویکردی به کارمندان با استعداد خود دارند و چگونه آنها را ارتقا می دهند. آنها پتانسیل ها را به روش اشتباهی می سنجند. اگر فردی امروز وظیفه خود را بخوبی انجام می دهد دلیل نمی شود که به عنوان یک مدیر فروش فرد موفقی باشد.
مهارتهای امروز
تحقیق موسسه آی ال ام که در اوت گذشته منتشر شد مشخص می کند که این مهارتهای فنی در سطوح اولیه مدیریتی مهم هستند و بعد وقتی مدیر مورد نظر به سمتهای بالاتر ارتقا پیدا می کند. از اهمیت آن کاسته می شود. در مقابل ، مهارتهای استراتژیک، تجاری و مذاکره ای یک مدیر با ارتقای موقعیتش حیاتی تر می شود.
افراد مورد بررسی در این تحقیق نشان داده اند که مدیران برای موفقیت در یک نقش مدیریتی مهم به مهارتهای گوناگون و دانش گسترده نیاز دارندکه در این میان مهارتهای فنی عامل مهمی محسوب می شود. گودال معتقداست داشتن تخصص تنها ویژگی موجود برای یک مدیر خوب نیست. او می گوید فرصتهای توسعه مدیریت باید زمانی ایجاد شوند که فرد در پست مدیریتی خود ارتقا می یابد. الوین می گوید آموزش مدیریت به فردی که بیش از ۲۰ سال کار فنی کرده کار درستی نیست. بلکه افراد باید در حین توسعه مهارتهای فنی خود، مهارتهای مدیریتی را نیز یاد بگیرند. توسعه این مهارتها در مراحل اولیه کاری اثر مثبتی بر خطوط استعدادی یک سازمان دارد. اما بسیاری از شرکتها برای آماده کردن مدیران بعدی به موقع اقدام نمی کنند.
۲-۱۰٫ مروری بر تحقیقات مرتبط
با توجه به اهمیت موضوع، تحقیقات محدودی شناخته شد که با توجه به امکانات و شرایط به مهمترین آنها اشاره می شود:
دانلود مقالات و پایان نامه ها درباره بررسی تاثیر شخصیت کارآفرینی در بروز رفتارهای کارآفرینانه- فایل ...