استفاده صحیح از پتانسیل ها و ظرفیت های جهانگردی ایران می تواند سودی معادل ۲ برابر ذخایر نفتی را به کشور سرازیر کند. آمارها نشان می دهد که بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد دلار از درآمد کشورها تا سال ۲۰۱۵ از صنعت جهانگردی تامین می شود که متاسفانه علیرغم جایگاه تاریخی و ویژگی های طبیعی ایران، کشورمان در این کسب درآمد جایگاهی ندارد.  اگر با توجه به مزایای صنعت جهانگردی و تاثیر اقتصادی توسعه این صنعت در درآمدزایی و اشتغالزایی بتوانیم تنها به ۳۰ درصد از درآمد صنعت جهانگردی جهان دست پیدا کنیم، می توانیم سالانه سودی ۲ برابر ذخایر نفتی را به کشور وارد کنیم. نگاه اقتصادی به صنعت جهانگردی می تواند تمامی جوانب فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و … آن را نیز دربر گیرد، چرا که لازمه توسعه این صنعت و چرخه اقتصادی آن در درجه اول مهیا کردن بسترها در ابعاد دیگر آن است.
قراردادن جهانگردی در اولویت های اقتصادی کشور تمامی ابعاد علمی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را پوشش می دهد و حتی برگزاری انواع تورهای علمی، ادبی، هنری را با مزیتهای خاص خود و بویژه منافع اقتصادی در کشور بهینه می کند. بیشتر توانمندی های کشور ما برای جذب گردشگر مساله فرهنگ و ملیت است، یعنی به خاطر قدمتی که کشور ما دارد بیشترین جذابیت را در حوزه ی فرهنگ و تمدن دارد. وی افزود: بسیاری از کشورها قادرند در حوزه های دیگر راحت تر فضاسازی کنند، ولی کشور ما در حوزه ی فرهنگ و دینداری توانسته از مزیت نسبی لازم برخوردار شود.

مزیت نسبی در حوزه ی فرهنگی به این معنی نیست که ما در حوزه های دیگر فعالیت نداریم بلکه در این حوزه ها جذب جهانگردی ما پایین تر است. وی افزود مزیت نسبی ما در حوزه ی فرهنگی همانند تولید تک محصولی است و زمانی که اقتصاد کشور به یک محصول اکتفا کند، قطعا ضربه پذیری آن بالا می رود و در حوزه ی جهانگردی هم وضع به همین منوال است. اگر ما فقط به حوزه ی جهانگردی فرهنگی فکر کنیم و از سایر حوزه ها غافل شویم، تاثیر منفی بر جهانگردی کشور می گذارد. همچنین، بهترین برنامه ریزی این است که از بخش های مختلف بتوانیم کالاها و خدماتی را ارائه دهیم که متنوع باشد و بتوانیم با تاثیرات محیطی مقابله مناسبی داشته باشیم به عنوان مثال کشورهای عربی توانسته اند در زمینه ی جهانگردی به یک انسجام مناسبی برسند، ولی کشور ما هنوز به یک زنجیره ی واحد در زمینه ی جهانگردی دست نیافته است. کلیه امکانات جهانگردی ایران منفعل باقی مانده است. صنعت جهانگردی در جهان امروز یکی از دغدغه های اصلی مسوولان دولتی کشورهای مختلف جهان است. چرا که کسب درآمد از این صنعت جامع تمام منفعت های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و … برای این کشورهاست.
در کشور ما که دارای زیارتگاههای بزرگ جهان و بزرگترین تاریخ تمدنی منطقه است، کلیه ی امکانات استفاده از این صنعت منفعل و بلااستفاده باقی مانده است. در حالی که کشورهای دیگر به خصوص همسایگان خودمان از این امکانات به نفع خودشان استفاده می کنند. بسیاری از برنامه های اقتصاد جهانگردی کشورهایی مثل امارات، عربستان و ترکیه، بدون سرمایه گذاری ایرانیان به شکست منتهی می شود، در حالی که اگر زمینه ی بهره گیری از توان سرمایه گذاری و حتی اگر زمینه ی بهره گیری از توان سرمایه گذاری و حتی خدماتی این افراد در کشور فراهم شود، ایران از نظر جایگاه و تعداد جذب  گردشگر یکی از برترین ها می شود. حجم سرمایه گذاری سالانه در صنعت نفت کشور بین یک تا ۲ میلیارد دلار است که باید زمینه ی همین میزان سرمایه گذاری در حوزه ی جهانگردی توسط مسوولان دولتی و مشارکت بخش خصوصی فراهم شود.
برای توسعه ی جهانگردی کشورمان و قرار گرفتن در ردیف یکی از قطب های جهانگردی منطقه و جهان در مرحله ی نخست باید نگاه دولت و مردم را به این صنعت تغییر داد و سپس برای تامین امکانات و زیرساخت ها و همچنین پیاده سازی یک الگوی موفق جهانگردی در کشور گام برداشت. در صنعت جهانگردی دنیا هر روز تحولات جدیدی رخ می دهد که با وجود روند ضعیف این صنعت در کشور ما میزان عقب ماندگی ما در این سوژه افزایش می یابد. همچنین با قراردادن جهانگردی در ردیف کالاهای صادراتی غیرنفتی و توجه به این صنعت در برنامه ریزی و سیاستگذاری های کلان اقتصادی می توانیم به کسب درآمد اقتصادی از جهانگردی امیدوار باشیم.
بررسی مقایسه ای گردشگران داخلی و خارجی در این صنعت نیز بیانگر اهمیت این صنعت در توسعه اقتصاد داخلی کشورها است به گونه ای که بر اساس آمار منتشره از سوی سازمان جهانی جهانگردی، نسبت گردشگران داخلی به خارجی، نسبت ده به یک را نشان می دهد. در همین راستا آثار مستقیم حاصل از صنعت جهانگردی ، با احتساب حدود ۶ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی در این صنعت ، نمایانگر تخصیص یک شغل از هر ۱۵ شغل به این صنعت در آینده ای نزدیک بوده و در صورتی که آثار و منافع غیر مستقیم نیز مد نظر قرار گیرد حدود ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهان و یک شغل از هر ۹ شغل در این صنعت ایجاد خواهدشد.
با وجود اهمیت بی بدیل صنعت جهانگردی در توسعه و شکوفایی اقتصادی، سیاست گذاری های مناسبی در خصوص ارتقاء آن در کشورمان صورت نپذیرفته و عمده تلاش های مربوط به توسعه صنعت جهانگردی در دهه های اخیر ، معطوف به رهیافت های تشویقی و تبلیغاتی و یا به عبارتی تقاضا محور بوده اند. در این راستا بیشتر هدفگذاری ها و وضع دستورالعمل های اجرایی معطوف به خصوصی سازی واحد های اقامتی، تبلیغات جهانگردی، آموزش نیروی انسانی، سیاست های تشویقی ساخت تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی، تخفیف های مالیاتی و … بوده که بیشتر جذب تقاضا را مد نظر قرار داده است، در حالی که چالش های پیش روی این صنعت، نه تنها استحکام و تداوم بیشتر سیاست های جانب تقاضا را طلب می کند، بلکه سیاست گذاری ابعاد عرضه و سازماندهی ساختار فعالیت بنگاهها را می طلبد. (حاجی امینی، محمد علی پور،۱۳۹۰، ۲۴)
فصل سوم
بررسی منطقه مورد مطالعه
نقشه ۳-۱ : تقسیمات سیاسی ایران
منبع : اطلس ایران شناسی ۱۳۹۰ مقیاس ۱:۲۵۰۰۰۰۰۰
نقشه ۳-۲ : موقعیت استان فارس و شهرستان های آن
منبع : استانداری فارس ۱۳۹۱ مقیاس ۱:۲۷۰۰۰۰۰
۳-۱ معرفی استان فارس
استان فارس از دیر باز محل اسکان قوم پارس و یکی از مهدهای تمدن و شکوفایی فرهنگ و علم ایران زمین بوده است. دروازه صدور و نفوذ فرهنگی و تمدن ایرانی چه در پیش از اسلام و چه پس از اسلام سرزمین و یا به عبارت دیگر اقلیم فارس بوده است. در این خطه ستارگان درخشان علم و ادب و فلسفه بسیاری برخاسته اند که هر یک به نوبه خویش در اعتلای تمدن و آوازه ایران اسلامی نقش بسزایی داشته اند. همچنین فارس به دلیل موقعیت استراتژیک خود در ارتباط با دریای عمان و خلیج فارس جولانگاه کلیه اقوام تمدن های جهان در تاریخ طولانی خود بوده است. پایتخت پادشاهان هخامنشی، ساسانی، صفاریان، آل بویه، آل مظفر و خاندان زند به همراه مرکزیت حکومت و کنترل بخش جنوبی ایران زمین فارس را جزو پهنه های استثنایی و مهم کشور قرار داده است. نماد حضور تمدن ایران زمین در این خطه آثار باستانی و تمدن بشری همچون : تخت جمشید، کاخ ساسان، پاسارگاد، نقش رستم، غارشاپور، شهر بیشابور، شهر گور، بازار قیصریه، مسجد جامع عتیق، بازار و حمام وکیل، ارگ کریمخانی می باشند. کافی است بدانیم یک سوم آثار تاریخی ایران در فارس جای دارد. فارس در دوره های مختلف تاریخی، پایتخت و مرکز ثقل حکومت ایران بوده است. در زمان هخامنشیـان (۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح) در زمان ساسانیان (قرن چهارم میلادی) در حکومت آل بویه (قرن چهارم هجری) و بالاخره در دوران زندیه (قرن یازدهم هجری) فارس نقش اساسی در تاریخ و جغرافیای ایران و بخش اعظمی از جهان آن روز داشته است. نشانه و یادگارهای تاریخی بی شمار از این دروان ها در فارس وجود دارد. از همین روی مرکز فارس، شهر شیراز را پایتخت فرهنگی ایران نامیده اند.
۳-۲ موقعیت جغرافیایی استان فارس
استان فارس ۶/۷ درصد مساحت کل کشور را به خود اختصاص داده است. استان فارس در جنوب منطقه مرکزی ایران بین مدارهای ۲۷ درجه و ۲ دقیقه و ۳۱ درجه و ۴۲ دقیقه عرض شمالی و ۵۰ درجه و ۴۲ دقیقه و ۵۵ درجه و ۳۶ دقیقه طول خاوری از نیمروز گرینویچ قرارگرفته است. این استان از شمال با استان اصفهان و یزد، از باختر با استان های کهگیلویه و بویر احمد و بوشهر، از جنوب با استان هرمزگان و از خاور با استان کرمان همسایه است. استان پهناور فارس، منطقه ای چهار فصل بوده و از نظر آب و هوایی می توان سه منطقه ی سردسیر، معتدل و گرمسیر را دراین منطقه مشاهده کرد. متوسط دما در سردترین ماه سال بین ۷- تا ۲- درجه ی سانتی گراد و در گرم ترین ماه سال بین ۳۵ تا ۴۰ درجه سانتی گراد در نوسان است. جهت عمومی کوه های این استان شمال خاوری- جنوب باختری است و هر چه از طرف شمال به جنوب پیش می رویم از ارتفاع کوهستان به طور عمومی کاسته می شود. محدوده استان فارس به دلیل تنوع اقلیمی و ساختارهای جغرافیایی طبیعی فضاهای خاص و منحصر به فردی را دارا است و از انواع دریاچه های طبیعی، رودخانه های دایمی و فصلی، چشمه های آب گرم و آب سرد برخوردار است. بر طبق برآورد جمعیتی سازمان ملی آمار ایران که در شهریور ماه سال ۱۳۹۰ صورت گرفت، جمعیت استان ۴٬۵۲۸٬۵۱۴ برآورد شد. شهرستان شیراز با ۱٬۷۴۹٬۹۲۶ نفر جمعیت، بیش از ۳۹٪ جمعیت استانرا در خود جای داده‌است. پس از شیراز شهرستان‌های مرودشت با ۳۰۷٬۴۹۲ نفر، کازرون با ۲۵۴٬۷۰۴ نفر، لارستان با ۲۲۶٬۸۷۹ نفر، جهرم با ۲۰۹٬۳۱۲ نفر و فسا با ۲۰۳٬۱۲۹ نفر پرجمعیت‌ترین شهرستان‌های استان هستند.
۳-۳ ویژگی های طبیعی استان فارس
۳-۳-۱ آب و هوای استان فارس
درجه حرارت و میزان بارندگی در استان فارس، تحت تاثیر ویژگی های توپوگرافیک، سه ناحیه آب و هوایی مشخص پدیدار شده است :
ناحیه کوهستانی شمال، شمال باختر و باختر: دارای زمستان های سرد معتدل و پوشش گیاهی قابل توجه می باشد. میزان بارندگی این ناحیه در حدود ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی متر در سال گزارش شده است.
ناحیه مرکزی: این ناحیه درزمستان ها آب و هوای نسبتا معتدل توام با بارندگی و در تابستان ها، هوایی گرم وخشک دارد. آب و هوای این ناحیه به علت بارندگی نسبی ارتفاعات، نسبت به شمال و شمال باختر وضعیتی کاملا متفاوت دارد، میزان باران این ناحیه بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی متر در سال است. شهرهای شیراز، کازرون، فسا و فیروزآباد در این ناحیه قرار گرفته اند.
ناحیه جنوب و جنوب خاوری: به علت کاهش ارتفاع و پهنای جغرافیایی و نحوه استقرار کوه ها، میزان بارندگی این ناحیه درفصل زمستان نسبت به دو فصل بهار و پاییز کم تر می باشد. هوای این ناحیه در زمستان ها معتدل و در تابستان ها بسیار گرم و میزان بارندگی سالانه آن ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی متر است. شهرهای لار، اوز و خنج جزو این ناحیه خشک به شمار می روند.
۳-۳-۲ پوشش گیاهی استان فارس
پوشش گیاهی استان فارس را درختان جنگلی و گیاهان دارویی و صنعتی تشکیل می دهد، مهم ترین گونه های درختی این استان عبارتند از: بادام کوهی، بنه و بلوط و برخی از گیاهان دارویی و صنعتی که شیرین بیان، گل گاوزبان، کتیرا، آنغوزه و گون برخی از این گونه ها هستند. مناطق حفاظت شده استان فارس رویشگاه بسیاری از گونه های گیاهی منطقه می باشند. پارک ملی بمو واقع در شمال شهر شیراز از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی و قابل اهمیت است و تا کنون بالغ بر ۲۸۰ گونه گیاهی در آن شناسایی و نمونه برداری شده است.
۳-۴ وضعیت اقتصادی استان فارس
۳-۴-۱ صنایع و معادن استان فارس
صنایع استان فارس در دو دسته کارخانه ای و دستی قابل بررسی و مطالعه است. صنایع دستی استان به علت زیبایی، جذابیت و مرغوبیت، جایگاه ویژه ای را در بازارهای داخلی و جهانی به خود اختصاص داده و فرش، گبه و خاتم آن از معروفیت خاصی برخوردار است. در بخش صنایع ماشینی؛ استان فارس ازمقام ارزشمندی درکشور برخوردار است. صنایع ماشینی استان را بیش تر؛ صنایع الکترونیکی، شیمیایی، ریسندگی، بافندگی و صنایع غذایی تشکیل داده است.
بیش ترین سهم صنایع الکترونیکی به کارخانه های مخابراتی ایران (کما) تعلق دارد که از سال ۱۳۴۸ در این استان شروع به تولید کرده است. کارخانه لاستیک سازی دنا (بریجستون) یکی از چهار تولید کننده بزرگ لاستیک سازی ایران، دراین استان قرار دارد. در زمینه صنایع ریسند‎گی، بافندگی و چرم سازی، این استان با ۵۰ کارگاه بزرگ و کوچک، سهمی عمده در تولید محصولات نساجی و فرش بافی دارد. در فارس همراه با تولید محصولات کشاورزی، صنایع غذایی نیز رشد چشم گیری یافته است. براساس اطلاعات موجود، بیش از ۲۰۰ واحد صنایع غذایی در این استان فعالیت دارند که تولید مواد غذایی نظیر روغن، قند، شکر، گوشت را بر عهده دارند. پالایشگاه شیراز از سال ۱۳۵۲ آغاز به کار کرده و فرآورده هایی مانند گاز مایع، بنزین معمولی، بنزین سوپر، را تولید می کند. در سال های اخیر صنعت پتروشیمی استان نیز توسعه قابل توجهی یافته است. استان فارس، قطب الکترونیک کشور بوده و صنایع پتروشیمی آن از اهمیت خاصی برخوردار است.
۳-۴-۲ کشاورزی و دامداری استان فارس
استان فارس سهمی عمده در بخش های اقتصادی کشور به ویژه کشاورزی و صنعت دارد. این استان در تولید گندم، ذرت و انجیر در کشور مقام اول را داراست. طبق گزارش آمار نامه کشاورزی، این استان با ۱۰۲۵۰۵۹ هکتار سطح زیر کشت پس از استان های آذربایجان شرقی و خراسان، رتبه سوم را در کل کشور دارد. دام داری از ارکان مهم اقتصادی منطقه فارس است و وجود عشایر قشقایی که یکی از بزرگ ترین و اصیل ترین عشایر ایرانند که دام داری شغل اصلی آنان است سبب رونق دام داری در منطقه فارس شده است.
۳-۵ شهرستان های استان فارس
۳-۵-۱ شهرستان شیراز
شیراز شهری در جنوب ‌غربی ایران در ارتفاع ۱۴۸۶متری از سطح دریا در دامنه‌های رشته‌کوه زاگرس است. این شهر مرکز استان فارس است.شیراز با موقعیت خاص جغرافیایی خود که سه فصل از فصل های سال، هوایی بهاری دارد؛ سرزمین شعر و شاعری نیز هست و دو مروارید بزرگ ادبیات جهان (سعدی و حافظ) زادگاه این سرزمین هستند و آرامگاه آن ها محفل هنردوستان است. شیراز با مناطق اطراف آن یعنی تخت جمشید، نقش رستم و شهرهای دیرینه یکی از قدیمی ترین مجموعه های تمدنی جهان است و آثار تاریخی اطراف آن که از عظیم ترین آثار باقی مانده در جهان است به تمدن کهن ایران، اعتباری خاص داده است.
۳-۵-۱-۱ مشخصات جغرافیایی شیراز
شهرستان شیراز با مختصات جغرافیایی ۳۳/۵۲ طول شرقی و ۳۶/۲۹ عرض شمالی در ارتفاع بیش از ۱۵۰۰ متر از سطح دریا با وسعتی معادل ۸/۱۰۶۸۸ کیلومتر مربع، تقریبا در مرکز استان فارس قرار دارد. در شمال شهرستان شیراز، شهرستان های مرودشت و سپیدان واقع اند و در جنوب آن شهرستان های فیروزآباد و جهرم قرار گرفته اند. شهرستان های نی ریز، استهبان و فسا در شرق شهرستان شیراز و شهرستان کازرون در غرب آن شهرستان قرار دارند. شهرستان شیراز شامل ۶ بخش، ۵ شهر و ۲۱ دهستان است و جمعیت آن بالغ بر ۱۲۶۳۲۴۴ نفر است. بخش های شهرستان شیراز عبارتند از: بخش مرکزی، بخش زرقان، بخش کربال، بخش کوار و بخش ارژن.
بخش مرکزی، شامل شهر قدیمی شیراز و حومه آن است. دست خضر، قصر ابونصر، برم دلک، و گویم از مهم ترین حومه های شیراز هستند. دریاچه مهارلو نیز به فاصله کمی از این شهر قرار گرفته است.
۳-۵-۱-۲ وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
در افسانه ها آمده است که شیراز فرزند تهمورس (از پادشاهان سلسله پیشدادیان) شهر شیراز را تاسیس کرد و نام خود را بدان بخشید. به روایتی دیگر، نام این دیار، “شهرراز” بوده که به اختصار شهر از و شیراز خوانده شده است. در حالی که بر اساس تحقیقات “تدسکو” شیراز به معنای مرکز انگور خوب است، “ابن حوقل"، جغرافیدان مسلمان قرن چهارم هجری، علت نام گذاری شیراز شباهت این سرزمین به اندرون شیر می داند، چرا که به قول او عموما خواربار نواحی دیگر بدان جا حمل می شد و از آن جا چیزی به جایی نمی بردند.
۳-۵-۲ شهرستان اقلید
اقلید یکی از شهرهای زیبا و دیدنی، با آثار تاریخی فراوان است. این شهر در شمال استان فارس قرار گرفته و به شهر امام زمان (عج) و کلید استان فارس معروف می باشد. در این شهرستان افراد بزرگی چون فقیه اقلیدی می زیسته اند، آثار تاریخی فراوانی همچون حوضچه دختر گبر، بازارگاه، قلعه آسپاس و امامزاده های معروفی چون امامزاده عبدالرحمن و امامزاده سید محمد و به همراه مناطق دیدنی چون چشمه رسول الله، پارک انقلاب، تنگ براق، قدمگاه وجود دارد.
۳-۵-۲-۱ مشخصات جغرافیایی
اقلید شهری در استان فارس و حدودا ۲۵۰ کیلومتر با اصفهان و ۲۵۰ کیلومتر با شیراز ۲۰۰ کیلومتر با یزد و ۱۶۰ کیلومتر با یاسوج فاصله دارد
۳-۵-۲-۲ وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
درباره واژه اقلید گمان هایی چند وجود دارد اما گمانی که بیشتر تاریخ نویسان نسبت به آن اتفاق نظر دارند، این واژه همانا عربی شده واژه کلید است. در گویش مردم نیز به صورت کلید و کلیل هنوز به کار می رود که گونه ای از واژه اکلیل است. از آن جا که اقلید ششمین شهر مرتفع ایران و مرتفع ترین شهر استان فارس به شمار می رود تا جایی که این ارتفاعات به علت مشرف بودن و جایگاه فلاتی تصویر آن بر سرزمین فارس در ادوار گذشته بوده، موقعیت و تسلط خاص دفاعی داشته و دارای پایگاه نظامی بوده، به گونه ای که فتح آن به منزله تصرف تمام خاک فارس به شمار آمده است و بدین سبب آن را کلید فارس گفته اند.
۳-۵-۳ شهرستان لامرد
لامِرد شهری است در جنوب استان فارس. از شمال به لارستان از مشرق به شهرستان بستک در استان هرمزگان از جنوب به بندر لنگه در استان هرمزگان و از مغرب به جم متصل می شود. این شهر دارای امکانات خوب و فرودگاه است. این شهرستان مرکب از بخش های مرکزی، مرودشت، مهر و اشکنان و به مرکزیت شهر لامرد. شهرستان لامرد از شمال و شمال شرقی به شهرستان لار، از شرق و جنوب به شهرستان بندر لنگه (استان هرمزگان) و از جنوب غربی و غرب به شهرستان کنگان (استان بوشهر) محدود است. بافت روستاهای آن طولی، در کنار محورهای ارتباطی اصلی به شهرستان شکل گرفته است و اکثرا در دامنه کوه هستند. لازم به ذکر است پیش از آن که لامرد به شهر تبدیل شود خود روستائی از دهستان تراکه از توابع بخش کنگان شهرستان بوشهر استان فارس بوده است. اما با تغییر در تقسیمات کشوری روستای لامرد دهستان تراکمه به مرکز بخش لامرد تبدیل شد که شامل ۶ دهستان تراکمه، وراوی، گله‌دار، علامرودشت، بیرم و اشکنان بوده است.
۳-۵-۳-۱ مشخصات جغرافیایی
در جنوب استان فارس با ۵۶۸۳/۴ کیلومتر مربع مساحت در طول جغرافیایی۵۴ درجه و۵۲ دقیقه و عرض جغرافیایی ۲۸ درجه و ۲۷ دقیقه در جنوبی ترین نقطه استان فارس واقع شده است و ۴۶%‌ از مساحت کل استان را به خود اختصاص داده است. از شمال با شهرستان لار و فیروز آباد و از طرف جنوب با استان هرمزگان و از جنوب و غرب با استان بوشهر همسایه می باشد.
با اختلاف ارتفاع ۴۵۰ تا۵۰۰ متر از سطح دریا و متوسط بارندگی سالیانه حدود ۲۵۰ میلیمتر با ویژگی سیل آسا در مدت کوتاهی از سال (سه ماه سال) و تبخیر سالیانه ۴۰۰۰ میلیمتر دارای آب و هوای گرم و خشک می باشد، حداکثر گرما در فصل تابستان ۵۰ درجه سانتیگراد بالای صفر و سردترین زمان آن صفر درجه سانتیگراد می باشد.

فرایند مبادله (روستا و همکاران، ۱۳۷۸، ص: ۷).
امروزه شاهد آن هستیم که سازمان ها و شرکت های تجاری با رقابت روافزون اعم از رقابت های داخلی و خارجی در زمینه افزایش فروش و دستیابی به سهم بیشتری از بازار مواجه هستند. کارخانه ارج تا مرز تعطیلی به پیش رفته است، کفش ملی اقدام به کوچک سازی گسترده نموده است، صنعت نساجی و کفش کشور در رقابت با رقبای چینی قافیه را باخته اند. در همین وضعیت می بینیم که برخی شرکت ها از این مبارزه سرفراز بیرون آمده اند. گروه صنعتی انتخاب کار خود را از یک کارگاه کوچک تولید ماشین لباسشویی (دوقلوی حایر) کار خود را شروع کرده و اکنون تبدیل به یک گروه صنعتی بزرگ با نام های تجاری اسنوا، حایر، دوو و تکنوگاز شده است. آنچه در این بین حائز اهمیت است بازاریابی و برنامه ریزی استراتژیک بازاریابی از طریق به کارگیری عوامل آمیخته بازاریابی می باشد. به عبارتی عواملی نظیر محصول، قیمت، کانال، توزیع و ترویج نقش اساسی در افزایش فروش و اندازه سهم بازار محصولات شرکت ها در بین رقبا دارند که متأسفانه در شرکت ها و موسسات تجاری ایران کمتر به این مسأله توجه شده است. علت این امر نیز تا حدی روشن است. این مؤسسات برخلاف شرکت های مطرح و یا فعال در بازارهای مطرح دنیا دیدگاه علمی و دقیق و صحیحی نسبت به مدیریت بازاریابی ندارند. لذا در مجموع، کشور ما سهم کوچکی از بازار را در بین رقبا به خود اختصاص می دهد. در زمینه بازار داخلی نیز همین وضعیت مشاهده می شود. برخی از شرکت ها و مؤسسات به دلیل سابقه تولید محصول خاص و انحصاری و تقاضای بیش از حد بازار به محصول آن ها نیازی به شیوه های علمی و نوین مدیریت بازاریابی را احساس نکرده اند و لذا با تغییر شرایط بازار دچار مشکل شده اند. برخی از این شرکت ها، هنوز هم به روش های سنتی و غیرعلمی فروش ادامه داده و بر همان اساس به تولید و توزیع و قیمت گذاری اقدام می نمایند .
۱-۱- بیان مسأله
در جهان امروز شرکت ها برای رسیدن به فروش بیشتر و کسب سود بالاتر با یکدیگر به رقابت می پردازند. لزوم توجه به آمیخته بازاریابی در شرکت ها برای افزایش فروش به خصوص در شرکت پگاه گلپایگان و نیز ادامه فعالیت شرکت امری حیاتی می باشد. در یک ساختار رقابتی بازار بیش از هر چیز مستلزم آگاهی و شناخت مدیریت از نظرات و خواست مشتری و ارزیابی نحوه بهره گیری از آمیخته بازاریابی در بازار به منظور دستیابی به مقدار مشخصی از فروش و اندازه سهم بازار موردنظر است و رمز موفقیت در این زمینه نیازمند استفاده هوشمندانه از نتایج تحقیقات بازاریابی است(علی میرزایی،۱۳۸۳ ص: ۴)

سهم بازار غالباً با سودآوری است و نسبت عملکرد شرکت نسبت به سایر رقبا را می توان با بهره گرفتن از میزان فروش و سهمی که شرکت از یک کالا یا محصول در بازار به خود اختصاص می دهد محاسبه نمود. به همین جهت شرکت ها بدنبال افزایش فروش خود در مقایسه با رقبا هستند ولی با این وجود در شرکت پگاه گلپایگان به تأثیر بکارگیری عناصر آمیخته بازاریابی و رعایت اصول کلی در آن توجه کمتری شده است.
با توجه به تحقیقات بعمل آمده، بازاریابی از اهمیت خاصی در مشخص کردن وضعیت شرکت در بازار هدف و همچنین جلب مشتریان برخوردار است در واقع یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در حفظ و یا افزایش فروش شرکت آمیخته بازاریابی است .
به عبارت بکارگیری آمیخته بازاریابی باعث اجازه دادن به سازمانها و شرکت ها برای ایجاد و بکارگیری مزیت رقابتی در محیط بازار می شود (کولیر، ۱۹۹۱) .
آمیخته بازاریابی در برنامه استراتژیک بازار مورد استفاده قرار می گیرد، چرا که تصور می شود که این مدل به اندازه کافی انعطاف پذیر بوده و می تواند در شرکت ها و موسسات تجاری مختلف بکار گرفته شود تا اهداف بازاریابی شرکت محقق گردد. به عبارت دیگر کمک می کند تا شناخت کامل از بازار به دست آید و در نتیجه آن امتیازات در بالا بردن فروش و اندازه سهم بازار کسب شود. فروش شرکت می تواند با تغییر متغیرهایی که به عنوان عناصر بازاریابی مشهور هستند تغییر پذیرند. مثلاً با تغییر ویژگی های محصول نظیر بهبود کیفیت محصول، بسته بندی و یا طراحی می توان ارزش بیشتری برای مشتریان ایجاد نمود و یا اگر قیمت ها با توجه به میزان تقاضا انعطاف پذیری داشته باشد با کاهش قیمت فروش بالا خواهد رفت و به همان نسبت میزان درآمد حاصل از فروش محصولات افزایش می یابد .
با افزایش توزیع کنندگان و کانال های توزیع و با بهینه کردن وضعیت و سرعت توزیع ، بر فروش و اندازه سهم بازار شرکت افزوده می شود .
در این پژوهش نیز محقق معتقد است که شرکت پگاه گلپایگان از قاعده شرکتهای تجاری مستثنی نبوده و به عبارتی تمامی موارد در تولید و بازاریابی محصولات آن شرکت نیز مصداق خواهد داشت. حال با توجه به افزایش شرایط رقابتی بازار و احتمال مواجه شدن با تبعات پیوستن به سازمان تجارت جهانی با تعریف این پروژه محقق بدنبال آن است که به بررسی تأثیر بکارگیری عناصر آمیخته بازاریابی بر افزایش فروش از دیدگاه اساتید، مدیران و نمایندگی های فروش بپردازد و اولویت تأثیرگذاری هر یک از عناصر آمیخته بازاریابی را بر افزایش فروش مورد مطالعه قرار دهد.
۱-۲- اهمیت و ضرورت تحقیق
با تغییر ساختار صنعت و حضور شرکت های رقیب قدرتمند نیاز به اتخاذ مفاهیم نوین کاملاً ضروری می نماید. دیگر فروش محصولات به سادگی گذشته نمی باشد . فضای بازار انحصاری شکسته شده و رقابت جایگزین آن شده است. در این فضا رقبا برای دست یابی به افزایش سهم بیشتری از بازار با هم دست و پنجه نرم می کنند. در چنین شرایطی شرکتی موفق تر عمل می نماید و می تواند فروش بیشتری داشته باشد که بتواند پارامترهای موثر بر خواست و نیاز مشتریان را تشخیص داده و آن را برآورد نماید. لذا دیگر شرکت ها نمی توانند بدون تغییر در نگرش مدیریتی و بدون استفاده بهینه از عناصر آمیخته بازاریابی به صورت موفق عمل نمایند .
در خصوص تأثیر عوامل آمیخته بازاریابی بر فروش تحقیقات متعددی صورت گرفته است. این تحقیقات هم به صورت کلی به عناصر آمیخته بازاریابی مانند قیمت، محصول، ترویج و کانال توزیع مرتبطه است و هم به محرک های زیر مجموعه این عناصر می پردازند .
بر این اصل و به دلیل اهمیت این موضوع، محقق بر آن شد تا تحقیق خود را در این زمینه بر روی شرکت پگاه گلپایگان انجام داده و نتایج بدست آمده را در اختیار محققان آینده برای تحقیقات بیشتری و اکمل تر قرار دهد .
۱-۳- تعاریف نظری و عملیاتی تحقیق
بازاریابی: بازاریابی فرایند برنامه ریزی و تحقق یک ایده قیمت گذاری، تبلیغات و توزیع کالا، خدمت و یا عقاید و اندیشه ها است.
بازاریابی بین المللی: در ساده ترین وجه عبارت است از اجرای یک و یا چند مورد از فعالیتهای بازاریابی از این سو به آن سوی مرزهای ملی یک کشور.
محصول: عبارت است از هرچه که بتوان به بازار جهت جلب توجه، خرید، استفاده یا مصرف ارائه نمود و ممکن است خواسته و یا نیازی را بتواند برآورده کند.
قیمت: از نظرلغوی یعنی سنجش، ارزیابی، اندازه و معیار. قیمت در بازار عبارت است از ارزش مبادله‌ای کالا و خدمت که به صورت واحد پول بیان می‌شود
ترفیع (تبلیغات): به طور کلی ایجاد ارتباط با مشتری جهت مطلع کردن و تأثیرگذاری بر روی نگرش و رفتار وی را تبلیغات گویند.
توزیع: یا لجستیک کالا انتقال کالاها چه از نظر زمانی و چه مکانی یعنی انتقال کالا از محل تولیدکنندگان تا محل خرید مصرف کنندگان را دربرمی گیرد.
۱-۴- اهداف تحقیق

1. 1. بررسی تأثیر عناصرآمیخته بازاریابی(۴P) بر افزایش فروشوسهمبازارخارجی در شرکت پگاهگلپایگان

1. 1. تعیین مهمترین عامل موثر از عوامل آمیخته بازاریابی بر فروش شرکت

۱-۵- فرضیه اصلی پژوهش
۱: استفاده مناسب عناصر آمیخته بازاریابی (۴p) بر افزایش فروش شرکت پگاه گلپایگان در بازارهای بین المللی تأثیر دارد.
۲:استفاده مناسب عناصر آمیخته بازاریابی (۴p) بر افزایش سهم بازار شرکت پگاهگلپایگان در بازارهای بین المللی تأثیر دارد.
فرضیه های فرعی
۱:استفاده مناسب از عرضه کالا، باعث افزایش فروش شرکتلبنیاتیپگاهگلپایگان دربازارخارجی میگردد.
۲:استفاده مناسب از عرضه کالا، باعث افزایش سهم بازار شرکت لبنیاتی پگاه گلپایگان در بازار خارجی می گردد.
۳: استفاده مناسب از قیمت گذاری کالا، باعث افزایش فروش شرکت لبنیاتی پگاه گلپایگان در بازار خارجی می گردد.
۴:استفاده مناسب از قیمت گذاری کالا، باعث افزایش سهم بازار شرکت لبنیاتی پگاه گلپایگان در بازار خارجی می گردد.
۵:استفاده مناسب از تبلیغات پیشبردی، باعث افزایش فروش شرکت لبنیاتی پگاه گلپایگان در بازار خارجی می گردد.
۶:استفاده مناسب از تبلیغات پیشبردی، باعث افزایش سهم بازار شرکت لبنیاتی پگاه گلپایگان در بازار خارجی می گردد.
۷:استفاده مناسب از مکان، باعث افزایش فروش شرکت لبنیاتی پگاه گلپایگان در بازار خارجی می گردد.
۸:استفاده مناسب از مکان، باعث افزایش سهم بازار شرکت لبنیاتی پگاهگلپایگان در بازارخارجی میگردد.
فصل دوم:
مبانی نظری تحقیق
مقدمه
بازاریابی در سال های گذشته اهمیت به سزائی برای شرکت ها و سازمان ها در سرتاسر جهان پیدا کرده است. مهارت و دانش بازاریابی در سالهای اخیر آنچنان اهمیت پیدا کرده است که آنرا بعنوان یکی از اجزاء مهم بقای سازمانها و حتی کشورها می توان بشمار آورد، و اهمیت بازاریابی بصورت فزاینده ای در حال افزایش است .
۲-۱- بازاریابی چیست؟
انجمن بازاریابی آمریکا بازاریابی را اینچنین تعریف نموده است: «بازاریابی فرایند برنامه ریزی و تحقق یک ایده قیمت گذاری، تبلیغات و توزیع کالا، خدمت و یا عقاید و اندیشه ها است. به نحوی که مبادله ای ایجاد نماید که اهداف فردی و سازمانی توسط این مبادله ارضاء شود .
بطور کلی بازاریابی موارد زیر را در برمی گیرد :
تعیین مشتریان بالقوه و شناسایی نیاز و خواسته آنها
طراحی و ساخت و یا ارائه کالا و خدمتی که نیاز و خواسته آنها را برآورده نماید .
تعیین قیمت مناسب
توزیع کالا و خدمت در زمان و مکانی که برای مشتری مناسب باشد .
ایجاد ارتباط با مشتریان و ارائه اطلاعات لازم
بازخورد از مشتریان و ارائه خدمات پس از فروش

۶/۵

منبع: مطالعات میدانی نگارنده
میزان تحصیلات نشان می دهد سطح سواد مردان در محلات سورو و چاهستانیها نسبت به زنان پایین تر است به طوری که در محله سورو ۲۶/۱۳ درصد زنان و ۱/۴۵ درصد مردان تحصیلات زیر دیپلم دارند. همچنین ۷/۶۲ درصد مردان و ۴۳/۵۶ درصد زنان ساکن در محله چاهستانیها دارای تحصیلات زیر دیپلم می باشند. پایین بودن سطح سواد در بین ساکنین محلات مورد مطالعه به خصوص در بین مردان که به عنوان سرپرستان خانوار می باشند، عامل مهمی در عدم دسترسی به فرصت های اشتغال درآمدزا محسوب می شود و به این ترتیب چرخه فقر و درآمد پایین در این محلات تداوم می یابد، البته ناگفته نماند که سطح تحصیلات در محله سورو نسبت به محله چاهستانیها بالاتر و از وضعیت بهتری برخوردار است.
نمودارشماره۱۲: درصد میزان تحصیلات پاسخگویان
۳-۳-۴- میزان مهاجرپذیری محله
۱-۳-۳-۴- بومی و غیربومی بودن ساکنین
تعیین بومی و غیربومی بودن ساکنین یک محله گویای اصالت و یکپارچگی اجتماعی و میزان مهاجرپذیری محله می باشد. بنابراین برای پی بردن به میزان یکپارچگی اجتماعی و مهاجرپذیری محلات، از ساکنین آنها طی سؤالاتی پرسیده شده است که : “اهل کدام شهر هستید؟” ، ” از کدام استان، شهرستان، شهر و یا روستا به این محله مهاجرت کرده اید؟” ، ” چرا به شهر بندرعباس مهاجرت کرده اید؟” ، “علت اینکه این محله را برای سکونت انتخاب کرده اید چه بوده است؟". در جداول زیر جواب پاسخگویان به هر یک از سؤالات بررسی شده است.

جدول شماره۲۴ : میزان بومی و غیربومی بودن ساکنین محله(به درصد)

اصالت ساکنین

بومی

غیربومی

جمع

سورو

۲/۸۴

۸/۱۵

۱۰۰

چاهستانیها

۶/۲۸

۴/۷۱

۱۰۰

منبع: مطالعات میدانی نگارنده
نمودارشماره۱۳: میزان بومی و غیربومی بودن ساکنین محله(به درصد)
نمودار شماره ۱۳حاکی از این امر است که ساکنین محله سورو جزء شهروندان بومی و اصیل بندرعباس می باشند در حالی که ۴/۷۱ درصد از ساکنین محله چاهستانیها را شهروندان غیربومی تشکیل می دهند. بنابراین می توان گفت محله سورو از یکپارچگی و انسجام اجتماعی بیشتری نسبت به محله چاهستانیها برخوردار است.
نتایج حاصل از پرسشنامه این موضوع را نشان می دهد که بیشتر مهاجرین ساکن در محله چاهستانیها به لحاظ تحصیلات در سطح پایینی قرار دارند به طوری که از ۴/۷۱ درصد جمعیت غیربومی این محله، ۸/۳۸ درصد آنها بی سواد و یا دارای تحصیلات زیر دیپلم هستند که سهم مردان از این رقم بیشتر است. بنابراین می توان نتیجه گرفت که بیشتر مهاجرین ساکن در محلات مورد مطالعه دارای تحصیلات پایین بوده و از مهارت و تخصص کافی برخوردار نیستند. از آنجایی که درصد بیشتری از جمعیت محله چاهستانیها جزء مهاجرین می باشند بنابراین این موضوع می تواند بر سطح فرهنگ و نوع اشتغال غالب در محله تأثیرگذار باشد.
رابطه بین مهاجرت و سابقه سکونت گویای این امر است که بیشتر مهاجرین ساکن در محلات دارای سابقه سکونت کمتر از ۱۰ سال می باشند. به طور مثال از ۸/۱۵ درصد جمعیت غیربومی محله سورو، ۸/۱۱ آنها دارای سابقه سکونت کمتر از ۱۰ سال می باشند. همچنین در محله چاهستانیها از ۴/۷۱ درصد جمعیت مهاجر، ۱/۲۶ درصد آنها دارای سابقه سکونت کمتر از ۱۰ سال بوده و ۱۸ درصد آنها بین ۱۰ تا ۲۰ سال سابقه سکونت دارند.
۲-۳-۳-۴- مبدأ مهاجرت ساکنین
تا حدود یک دهه قبل، سهم بیشتر مهاجران در مناطق اسکان غیررسمی، منشاء روستایی داشت. تحقیقات در سالهای اخیر نشان می دهد سهم بالایی از ساکنان این مناطق به خصوص در مناطق کلانشهری، گروه های کم درآمد داخل این شهرها هستند که به دلیل افزایش سطح اقتصادی زندگی در کلانشهرها به نقاط ارزان تر پناه می برند. با توجه به جدول شماره ۲۵ می توان گفت، ۷ درصد ساکنین محله سورو از استان های دیگر به این محله مهاجرت کرده اند و ۹۳درصد آنها از استان هرمزگان می باشند که این محله را برای سکونت انتخاب کرده اند که البته ۲/۸۴ درصد این افراد که مبدأ مهاجرت آنها بندرعباس است( با توجه به سابقه سکونت) مهاجر نبوده بلکه از بومیان شهر بندرعباس هستند که از همان ابتدا محله سورو را انتخاب کرده اند. در حالی که برای محله چاهستانیها ۱۹ درصد از ساکنین مهاجرین برون استانی و ۸۱ درصد مهاجرین درون استانی می باشند که سهم مهاجران روستایی۲/۳۰درصد می باشد. در حالیکه این گروه از مهاجران در گذشته درصد بسیار بالاتری را به خود اختصاص می دادند.۲/۳۰ درصد ساکنین این محله (با توجه به سابقه سکونت) را مهاجرین خود شهر بندرعباس تشکیل می دهند که به علت سختی معیشت، نداشتن مسکن و گرانی اجاره بهای مسکن و غیره به زیست حاشیه ای روی آورده اند. این روند مهاجرت ها از درون شهر به حاشیه های شهر در گذشته بسیار محدود بود اما امروزه به دلایلی که گفته شد فزونی گرفته و شاید در سالهای آتی درصد بالاتری در مقایسه با مهاجرت های روستایی به خود اختصاص دهد.
جدول شماره۲۵ : مبدأ مهاجرت ساکنین غیربومی(به درصد)

مبدأ مهاجرت

شهر بندرعباس

روستاهای استان هرمزگان

شهرهای استان هرمزگان

استان های دیگر کشور

انتقال دانش
خلق دانش
کاربرد دانش
کسب دانش
۳۴٫۲
۱۵٫۴
۷٫۲
۳۳٫۷
۲۰٫۷
نمودار۴-۱۳-خلاصه نتایج
فصـل پنجم
نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱- مقدمه
در فصل چهارم تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از طریق پرسشنامه ، مورد بررسی قرار گرفت. در این فصل مروری کلی بر نتایج حاصله از فرضیه های پژوهش انجام خواهد گرفت. همچنین جهت علاقمندان به ادامه تحقیق نیز پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی ارائه خواهد شد. استفاده از نتایج این تحقیق منوط به در نظرگرفتن محدودیت های پژوهش می باشد، بنابراین به ذکر این محدودیت ها نیز می‌پردازیم. از آنجا که هدف این فصل، بررسی و بحث بیشتر بر روی مهم ترین نتایج تحقیق می باشد، ابتدا مروری توصیفی بر وضعیت پاسخ دهندگان داشته سپس به بررسی فرضیات تحقیق و نتایج مربوطه می پردازیم.

۵-۲- نتایج آمار توصیفی

• • از ۲۶۰ نمونه انتخاب شده ۲۷٫۷ درصد زن و ۷۱٫۲درصد مرد بوده اند. همچنین ۳٫۸ درصد بین ۱۸ تا ۲۵ سال؛ ۳۲٫۷درصد بین ۲۶ تا۳۵ سال ؛ ۳۶٫۲درصد بین ۳۶ تا ۴۵ سال؛ ۲۱٫۵ درصد بین ۴۶ تا ۵۵ سال ؛ ۲٫۳درصد بیشتر از ۵۵ سال بوده اند. به لحاظ درآمد، ۸٫۸ درصد بین ۵۰۰ هزار تا یک میلیون تومان؛۵۸٫۸ درصد بین یک تا دو میلیون ،۳۰٫۴درصد بین دو تا پنج میلیون درآمد داشته اند. و نیز ۶٫۲ درصد کمتر از یک سال؛ ۱۹٫۶ درصد بین یک تا ۵ سال، ۲۸٫۸ درصد بین ۶ تا ۱۰ سال؛ ۳۲٫۳ درصد بین ۱۱ تا ۲۰ سال و ۱۰٫۸درصد بیشتر از ۲۱ سال سابقه خدمت داشته اند. به جهت ۱٫۵ درصد زیر دیپلم ؛ ۱۵٫۰ درصد دیپلم ، ۲۴٫۲درصد کاردانی؛ ۳۸٫۸ درصد کارشناسی؛ ۱۷٫۷ درصد کارشناسی ارشد و ۱٫۵ درصد دکترا بوده اند. و از این میان داده های معتبر، ۲۳٫۵درصد مجرد و ۷۰٫۰ درصد متاهل بوده اند.

• • کمترین مقدار متغیر کسب دانش ۱٫۷۱ و بالاترین مقدار آن ۴٫۷۱، میانگین ۳٫۱۳ و انحراف معیار ۰٫۵۸ و واریانس آن ۰٫۳۴ است. با توجه به میانگین بدست آمده می توان گفت که از دیدگاه کارکنان، متغیر مذکور در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان در سطح مطلوب قرار دارد.

• • کمترین مقدار متغیر حفظ دانش ۱٫۵۰ و بالاترین مقدار آن ۵٫۰۰، میانگین ۳٫۰۹ و انحراف معیار ۰٫۶۰ و واریانس آن ۰٫۳۷ است. با توجه به میانگین بدست آمده می توان گفت که از دیدگاه کارکنان، متغیر مذکور در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان در سطح مطلوب قرار دارد.

• • کمترین مقدار متغیر انتقال دانش ۱٫۱۷ و بالاترین مقدار آن ۴٫۶۷ ، میانگین ۳٫۱۱ و انحراف معیار ۰٫۶۱و واریانس آن ۰٫۳۷ است. با توجه به میانگین بدست آمده می توان گفت که از دیدگاه کارکنان، متغیر مذکور در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان در سطح مطلوب قرار دارد.

• • کمترین مقدار متغیر خلق دانش ، ۱٫۰۰ و بالاترین مقدار آن ۵٫۰۰ ، میانگین ۳٫۱۳ و انحراف معیار ۰٫۵۹ و واریانس آن ۰٫۳۵ است. با توجه به میانگین بدست آمده می توان گفت که از دیدگاه کارکنان، متغیر مذکور در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان در سطح مطلوب قرار دارد.

• • کمترین مقدار متغیر کاربرد دانش ۱٫۰۰ و بالاترین مقدار آن ۴٫۷۱ ، میانگین ۳٫۲۹ و انحراف معیار ۰٫۶۲ و واریانس آن ۰٫۳۸ است. با توجه به میانگین بدست آمده می توان گفت که از دیدگاه کارکنان، متغیر مذکور در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان در سطح مطلوب قرار دارد.

• • کمترین مقدار نوآوری سازمانی ۱٫۶۵ و بالاترین مقدار آن ۴٫۵۳ ، میانگین ۳٫۳۲ و انحراف معیار ۰٫۴۸ و واریانس آن ۰٫۲۳ است. با توجه به میانگین بدست آمده می توان گفت که از دیدگاه کارکنان، متغیر مذکور در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان در سطح مطلوب قرار دارد.

۵-۳- نتایج بررسی فرضیات تحقیق
فرضیه‌ ۱: رابطه معنی داری میان کسب دانش و نوآوری سازمانی وجود دارد.
مقدار سطح معنی داری (Sig) بدست کوچکتر از ۰۱/۰ می باشد. لذا با اطمینان ۹۹ درصد می توان گفت که فرضیه تحقیق تایید و این رابطه معنادار می باشد. همچنین بر اساس این جدول می توان گفت شدت همبستگی بین دو متغیر کسب دانش و نوآوری سازمانی ۷/۳۳ + درصد می باشد که بیانگر رابطه مستقیم بین دو متغیر است.
نتیجه آزمون فرضیه اول با نتایج مطالعات طالقانی و همکاران (۱۳۹۰)، ودادی و عبدالعیان (۱۳۹۰)، میرفخرالدین و همکاران (۱۳۸۹)، علامه و زارع (۱۳۸۷)، اکرم و همکاران (۲۰۱۱) و سدرا و گبل (۲۰۱۰) همسو است.
فرضیه ۲: رابطه معنی داری میان خلق دانش و نوآوری سازمانی وجود دارد.
مقدار سطح معنی داری (Sig) بدست کوچکتر از ۰۱/۰ می باشد. لذا با اطمینان ۹۹ درصد می توان گفت که فرضیه تحقیق تایید و این رابطه معنادار می باشد. همچنین بر اساس این جدول می توان گفت شدت همبستگی بین دو متغیر خلق دانش و نوآوری سازمانی ۷/۲۰ + درصد می باشد که بیانگر رابطه مستقیم بین دو متغیر است.
نتیجه آزمون فرضیه دوم با نتایج مطالعات طالقانی و همکاران (۱۳۹۰)، ودادی و عبدالعیان (۱۳۹۰)، میرفخرالدین و همکاران (۱۳۸۹)، علامه و زارع (۱۳۸۷)، اکرم و همکاران (۲۰۱۱) و سدرا و گبل (۲۰۱۰) همسو است.
فرضیه۳: رابطه معنی داری میان حفظ دانش و نوآوری سازمانی وجود دارد.
مقدار سطح معنی داری (Sig) بدست بزرگتراز ۰۱/۰ می
باشد. لذا با اطمینان ۹۹ درصد می توان گفت که فرضیه تحقیق رد و این رابطه معنادار نمی باشد.
نتیجه آزمون فرضیه سوم با نتایج مطالعات طالقانی و همکاران (۱۳۹۰)، ودادی و عبدالعیان (۱۳۹۰)، میرفخرالدین و همکاران (۱۳۸۹)، علامه و زارع (۱۳۸۷)، اکرم و همکاران (۲۰۱۱) و سدرا و گبل (۲۰۱۰) مغایرت دارد.
فرضیه ۴: رابطه معنی داری میان انتقال دانش و نوآوری سازمانی وجود دارد.
مقدار سطح معنی داری (Sig) بدست کوچکتر از ۰۱/۰ می باشد. لذا با اطمینان ۹۹ درصد می توان گفت که فرضیه تحقیق تایید و این رابطه معنادار می باشد. همچنین بر اساس این جدول می توان گفت شدت همبستگی بین دو متغیر انتقال دانش و نوآوری سازمانی ۴/۱۵ + درصد می باشد که بیانگر رابطه مستقیم بین دو متغیر است.
نتیجه آزمون فرضیه چهارم با نتایج مطالعات طالقانی و همکاران (۱۳۹۰)، ودادی و عبدالعیان (۱۳۹۰)، میرفخرالدین و همکاران (۱۳۸۹)، علامه و زارع (۱۳۸۷)، اکرم و همکاران (۲۰۱۱) و سدرا و گبل (۲۰۱۰) همسو است.
فرضیه ۵: رابطه معنی داری میان کاربرد دانش و نوآوری سازمانی وجود دارد.

مدیریت دانش

همبستگی

^***۴۶۴/۰

سطح معناداری

۰۰۰/۰

حجم نمونه

۱۴۶

جدول بالا نشان می‌دهد که همبستگی بین مدیریت دانش و سلامت سازمانی کارکنان برابر با ۴۶۴/۰ می‌باشد و با توجه به سطح معناداری برآورد شده که برابر ۰۰۰/۰ می‌باشد و در سطح اطمینان ۹۵/۰ درصد می‌توان ادعا کرد که فرض صفر رد و نقیض آن تأیید می‌گردد، یعنی فرض   پذیرفته می‌شود. درنتیجه بین مدیریت دانش و سلامت سازمانی کارکنان شرکت سایپا کاشان رابطه معناداری وجود دارد. یعنی مدیریت دانش با ایجاد و ارتقاء سلامت سازمانی رابطه نسبتا معنادار دارد بدین معنی که، با ارتقاء مدیریت دانش سلامت سازمانی نیز ارتقاء می‌یابد.
۴-۴) یافته های جانبی تحقیق
در این بخش در قسمت اول به بررسی میزان مدیریت دانش و مولفه‌های آن (بیرونی سازی دانش، ترکیب، درونی سازی دانش و اجتماعی سازی دانش) در کارکنان شرکت سایپا پرداخته می‌شود. در قسمت دوم به رتبه‌بندی مولفه‌های مدیریت دانش از طریق آزمون فریدمن پرداخته می‌شود.
۴-۴-۱) آزمون فرضیه جانبی اول
فرضیه جانبی اول به بررسی میانگین میزان بیرونی سازی دانش می‌پردازد که به منظور آزمون این فرضیه ‌به صورت فرضیه‌های آماری،   (نشان دهنده ادعا) و   (نشان دهنده نقیض ادعا) تبدیل می‌شود.
:   میزان بیرونی سازی در بین کارکنان شرکت سایپا کاشان پایین‌تر از حد متوسط است.
:   میزان بیرونی سازی دانش در بین کارکنان شرکت سایپا کاشان بالاتر از حد متوسط است.
نقیض ادعا 
ادعا 
برای بررسی فرضیه از سؤالات ۱ تا ۵ پرسشنامه استفاده گردیده است و این فرضیه با بهره گرفتن از آزمون میانگین یک جامعه مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج حاصل از این بررسی در جدول ۴-۱۰ نشان داده شده است.

جدول ۴-۱۰: نتایج حاصل از آزمون t برای فرضیه‌ی جانبی اول

متغیر

df

t

سطح معنی داری(p)

میانگین

انحراف معیار

حد بالا

حد پایین

بیرونی سازی دانش

۱۴۵

۸۴۹/۷

۰۰۰/۰

۳۶۶۱/۳

۵۶۳۵۹/۰

۴۵۸۳/۰

۲۷۳۹/۰

جدول بالا نشان می‌دهد که میانگین میزان بیرونی سازی در بین کارکنان شرکت سایپا کاشان ۳۶۶۱/۳ می‌باشد که از مقدار آزمون ۳ بیشتر می‌باشد و همچنین با توجه به سطح معناداری برآورد شده که برابر ۰۰۰/۰می‌باشد و در سطح اطمینان ۹۵/۰ درصد می‌توان ادعا کرد میزان بیرونی سازی در بین کارکنان شرکت سایپا کاشان بالاتر از حد متوسط است. از طرفی با مدنظر گرفتن یکطرفه بودن آزمون و مثبت بودن حد بالا و پایین، مقدار میانگین از مقدار مورد آزمون بزرگتر است، در نتیجه فرض   رد می‌گردد. در واقع چون مقدار بحرانی بدست آمده از جدول برابر ۶۴۵/۱ است و t محاسبه شده با مقدار ۸۴۹/۷ از t جدول بیشتر است فرض صفر رد و نقیض آن تأیید میگردد، یعنی فرض   پذیرفته می‌شود.
۴-۴-۲) آزمون فرضیه جانبی دوم
فرضیه جانبی دوم به بررسی میانگین میزان ترکیب دانش در بین کارکنان شرکت سایپا کاشان می‌پردازد که به منظور آزمون این فرضیه به صورت فرضیه‌های آماری،   (نشان دهنده ادعا) و   (نشان دهنده نقیض ادعا) تبدیل می‌شود.
:   میانگین ترکیب دانش در بین کارکنان شرکت سایپا کاشان پایین‌تر از حد متوسط است.
:   میانگین ترکیب دانش در بین کارکنان شرکت سایپا کاشان بالاتر از حد متوسط است.
نقیض ادعا
ادعا