۱-۲-۳- تولید کنندگان ذرت

کشورهای عمده تولید کننده ذرت عبارتند از: ایالات متحده آمریکا ، یوگسلاوی و رومانی ، روسیه ، ایتالیا ، چین، آرژانتین، برزیل و آفریقای جنوبی. در ایران ذرت معمولا در گرگان و گنبد ، خوزستان ، کرمانشاه ، خراسان ، گیلان و مازندران تولید می‌گردد(خدابنده ،۱۳۸۸).

۱-۲-۴ خصوصیات مرفولوژیکی ذرت

۱-۲-۴-۱ دانه

در نتیجه گرده افشانی آزاد ممکن است حدود ۱تا ۱۵ درصد، عمل گرده افشانی مستقیم در ذرت صورت بگیرد .بعد از آنکه میله پرچم خارج گردید از کیسه گرده مقادیر بسیار زیادی گرده های سبک آزاد می گردد آن طور که محاسبه شده است گیاه ذرت برای گل ماده حدود ۲۵۰۰۰ دانه گرده تولید می کند گرده افشانی غیر مستقیم ذرت بیشتر به وسیله باد صورت می‌گیرد و باد می‌تواند تا چندین کیلومتر گرده‌ها را منتقل کند . دانه ذرت میوه‌ای است گندمه(Caryopsis) ^[۹]و پوست دانه ذرت و گندمیان از پوسته میوه^[۱۰] و پوسته دانه^[۱۱] تشکیل شده است. بطور متوسط ترکیبات شیمیائی دانه خشک ذرت بشرح جدول (۱-۱) می باشد (نقیبی نسب ،۱۳۸۰).

جدول (۱-۱) ترکیبات شیمیائی دانه ذرت

۱-۲-۴-۲ ریشه‌

ذرت گیاهی یکساله و دارای ریشه های افشان است .جنین در موقع جوانه زنی تولید یک ریشه می کند که سریعا رشد کرده و انشعاب‌هایی را تولید می نماید.از مزوکوتیل هم ۳ الی ۷ ریشه نابجا خارج می گردد که همراه به ریشه جنینی ، سیستم ریشه‌ای اولیه را در ذرت به وجود می‌آورد که تامین کننده آب و مواد غذایی ذرت در ۳ -۲ هفته اول می باشد(علیزاده ،۱۳۸۸).
ریشه های هوایی که به ریشه های جانبی و یا نابجا و یا استحکامی هم معروفند ، از گره های پایین بوته واقع در بالای سطح خاک به وجود می آیند. اگر این ریشه ها به خاک برسند ، در جذب مواد و به خصوص جلوگیری از ورس کمک بسیاری به گیاه می نمایند. ریشه های ثانویه که به ریشه های طوقی و دائمی نیز معروفند، از گره های زیرزمینی ساقه منشاء می گیرند(علیزاده ،۱۳۸۸).

۱-۲-۴-۳ ساقه

ذرت دارای ساقه‌های راست و مستقیم بوده و ممکن است طول آن در مناطق خشک تا هشت متر هم برسد(آشفته بیرگی و همکاران ،۱۳۸۹).
ذرت دارای ساقه استوانه ای با مقطع عرضی تقریبا بیضوی است طول ساقه با توجه به شرایط اقلیمی از ۶۰ تا ۶۰۰ سانتمیتر متغیر وبه طور متوسط ۲۵۰ تا ۳۰۰ سانتیمتر و قطر ساقه حدود۷-۲ سانتیمتر می رسد .ساقه ذرت علاوه بر نگهداری اندام های هوایی گیاه در ذخیره کربوهیدارت های غیرساختمانی که بیش از نیاز مصرفی گیاه باشد به ویژه در محل گره های ساقه نقش بسیار مهمی را ایفا می کند .این مواد ذخیره شده در صورت نیاز در مرحله پرشدن دانه مورد استفاده قرار می‌گیرند(آشفته بیرگی و همکاران ،۱۳۸۹؛ خدابنده ، ۱۳۸۸).

۱-۲-۴-۴ برگ

تعداد برگها در ذرت از خصوصیات نسبتا ثابت واریته ای است و از ۸ تا ۴۸ عدد متغیر است . و این صفت خیلی کم تحت تاثیر عوامل محیطی قرار می گیرد. برگ‌ها به طور متناوب و به صورت افتاده در دو طرف ساقه قرار گرفته‌اند. بین تعداد برگ‌های روی ساقه اصلی و دوره رشد گیاه ذرت رابطه مثبت وجود دارد و زاویه بین برگ و ساقه ، ۹۰ درجه می‌باشد شاخه‌ها ، میان گره‌های بسیار کوتاهی دارند که از این گره‌ها ، برگهای تغییر شکل یافته‌ای بوجود می‌آید که هم دیگر و بلال را می‌پوشانند. بیرونی‌ترین این برگ‌ها ، برگی است کامل که غلاف ، زبانک ، گوشواره و پهنک دارد. اما برگ‌های زیرین غیر کامل‌اند.. طول برگ با توجه به شرایط اقلیمی و محیطی از ۳۰ تا ۱۵۰ سانتی متر و عرض آن بین ۱۵-۴ سانتی متر متغیر می باشد (علیزاده ،۱۳۸۸؛ ضیایی و همکاران ،۱۳۸۶).

۱-۲-۴-۵ پنجه

ارقام زراعی ذرت از نظر تعداد و ماهیت پنجه ای که در آنها تشکیل می شود بسیار متفاوتند. برخی در هر شرایطی تعداد کمی پنجه تولید می کنند و پاره ای تقریباً در همه شرایط پنجه های بی‌شمار تشکیل می دهند . در اکثر ارقام ، پنجه ها بندرت دارای گل ماده هستند ولی اغلب دارای بلال تاجی هستند که ازگل کامل فعال در خوشه های تاجی به وجود می آید و در تعداد کمی از ارقام پنجه ها مانند ساقه اصلی تقریباً غیر قابل تشخیص از ساقه اولیه عمل می کنند و ممکن است در آنها گل ماده هم بصورت عادی بوجود آید (ضیایی و همکاران، ۱۳۸۶).