مفید واقع شدن خود ارزیابی دانش آموزان در برنامه درسی مهارتهای زندگی، گرایش ارزشیابی در درس مهارتهای زندگی به سمت شیوه های مشارکت طلبانه معلم و دانشآموز، و ارزشیابی مرحله ای (تکوینی) از جریان یادگیری و آموخته های دانش آموزان به ترتیب اولویتهای اول تا سوم را بدست آورند.
ز)گروه بندی:
اولویتهای اول به مفید واقع شدن فعالیت در گروه های کوچگ (۴ تا ۶ نفر) برای دانش آموزان، دوم به اهمیت استفاده از فعالیت های گروهی برای یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی، سوم به ضرورت توجه به علایق مشترک دانش آموزان ـ و نه تشخیص معلم ـ در گروه بندی آنها، چهارم به ترجیح انتخاب اعضای گروه در کلاس درس مهارتهای زندگی بر اساس یک ویژگی مشترک، پنجم به اهمیت انتخاب تصادفی اعضای گروه دانش آموزان در کلاس درس مهارتهای زندگی و ششم به مفید واقع شدن فعالیت در گروه های بزرگ (۸ تا ۱۰ نفر) برای دانش آموزان اختصاص یافت.
س) زمان آموزشی:
کنترل (مدیریت) زمان جلسات توسط معلم در اولویت اول، کفایت زمان جلسات برای ارزیابی بهتر از آموخته های دانش آموزان در اولویت دوم، کفایت زمان جلسات برای یادگیری هر یک از مفاهیم درس مهارتهای زندگی در اولویت سوم، و کافی بودن زمان جلسات جهت تدریس مفاهیم درس مهارتهای زندگی با کیفیت بهتر در اولویت آخر و چهارم جا گرفت.
ش) فضای آموزشی:
مفید واقع شدن فضاهای آموزشی خارج از مدرسه برای یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی، کفایت فضای آموزشی مدرسه برای یادگیری مفاهیم این درس، و کیفیت مطلوب فضای آموزشی مدرسه به ترتیب در اولویتهای اول تا سوم قرار گرفتند.
ـ از دیدگاه دانش آموزان در مؤلفه های:
الف) اهداف برنامه درسی مهارتهای زندگی:
اولویت اول به تناسب اهداف درس مهارتهای زندگی با نیازهای جامعه، دوم به پاسخگویی اهداف این درس به نیازهای دانش آموزان در جامعه آینده، سوم به تناسب اهداف با تغییرات اساسی اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی جامعه، و چهارم به تناسب اهداف با نیازهای جامعه اختصاص یافت.
ب) مواد آموزشی:
تسهیل یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی از طریق مواد آموزشی گروهی (فیلم، پوستر و …)، تسهیل یادگیری مفاهیم این درس از طریق مواد آموزشی انفرادی (کتاب درسی، مواد کمکی و …)، و تناسب مواد آموزشی مورد استفاده در برنامه آموزش مهارتهای زندگی با علایق دانش آموزان به ترتیب در اولویت های اول تا سوم قرار گرفتند.
ج) محتوای برنامه درسی مهارتهای زندگی:
اولویت های اول به تناسب محتوا با فراهگ جامعه (آداب و رسوم و ارزش های اجتماعی)، دوم به تناسب محتوا با توانایی های یادگیری دانش آموزان (قابل یادگیری بودن مفاهیم)، سوم به تناسب محتوا با مسائل و مشکلات جامعه، چهارم به تناسب محتوای برنامه با زندگی واقعی دانشآموزان، پنجم به داشتن ارتباط منطقی یا همگرایی بین مفاهیم مختلف ارائه شده در درس مهارتهای زندگی، ششم به تناسب محتوا با نیازها و رغبتهای دانشآموزان، هفتم به تسهیل یادگیری سایر دروس از طریق محتوای درس مهارتهای زندگی، و در نهایت هشتم به تناسب محتوای برنامه با پیشرفت های علمی و تکنولوژیکی در سطح جامعه جهانی اختصاص یافت.
د) فعالیت های یادگیری برنامه آموزش مهارتهای زندگی:
تناسب فعالیت های یادگیری با معلومات و تجارب فعلی دانش آموزان در اولویت اول، فراهم شدن فرصت لازم برای دانش آموزان جهت شرکت جستن در انتخاب فعالیت های یادگیری در اولویت دوم، ضرورت توجه به آمادگی عقلی، جسمی، اجتماعی و عاطفی دانش آموزان در انتخاب فعالیت های یادگیری در اولویت سوم، تناسب فعالیتهای یادگیری انتخاب شده با نیازها و علایق دانش آموزان در اولویت چهارم و سرانجام فراهم شدن فرصت لازم برای دانش آموزان جهت تمرین عملی مهارتهای زندگی از طریق فعالیت های یادگیری در اولویت پنجم و آخر قرار گرفتند.
ذ) راهبرد های تدریس برنامه درسی مهارتهای زندگی:
اولویت اول به فراهم نمودن آزادی عمل بیشتر برای دانش آموزان جهت یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی با کمک روش های تدریس معلم (فراهم آوردن شرایطی که تحت آن خود دانش آموزان بدون کنترل و مشاهده مستقیم معلم نبض یادگیری را در دست گیرند)، دوم به درگیر کردن دانشآموزان در فرایند یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی با بکارگیری روش های تدریس فعال، سوم به فراهم شدن فرصت لازم برای دانشآموزان جهت تجربه عملی مهارتهای زندگی با کمک روش های تدریس معلم، و در نهایت چهارم به سازگاری روش های تدریس معلم با علایق (خواسته ها و ادراکات) دانش آموزان اختصاص یافت.
ر) ارزشیابی در برنامه درسی مهارتهای زندگی:
مفید واقع شدن خود ارزیابی در برنامه آموزش مهارتهای زندگی، گرایش ارزشیابی در این برنامه درسی به سمت شیوه های مشارکت طلبانه معلم و دانش آموز، و ارزشیابی مرحله به مرحله از جریان یادگیری دانش آموزان در کلاس درس مهارتهای زندگی به ترتیب در اولویت های اول تا سوم جا گرفتند.
ز) گروه بندی:
مفید واقع شدن فعالیت در گروه های کوچک (۴ تا ۶ نفر) برای دانش آموزان در اولویت اول، اهمیت استفاده از فعالیت های گروهی برای دانش آموزان جهت یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی در اولویت دوم، ترجیح انتخاب اعضای گروه در کلاس درس مهارتهای زندگی بر اساس یک ویژگی مشترک در اولویت سوم، مفید واقع شدن فعالیت در گروه های بزرگ (۸ تا ۱۰ نفر) برای دانش آموزان و توجه به علایق مشترک آن ها در گروه بندی در اولویت چهارم، و سرانجام ترجیح انتخاب تصادفی اعضای گروه در کلاس درس مهارتهای زندگی در اولویت پنجم قرار گرفت.
س)زمان آموزشی:
اولویت اول به کنترل (مدیریت) زمان جلسات توسط معلم، دوم به کفایت زمان جلسات جهت تدریس مفاهیم برنامه درسی مهارتهای زندگی، سوم به کافی بودن زمان جلسات برای یادگیری هر یک از مفاهیم این برنامه درسی، و چهارم به کفایت زمان جلسات برای ارزیابی بهتر از آموخته های دانش آموزان اختصاص یافت.
ش) فضای آموزشی:
مفید واقع شدن فضاهای آموزشی خارج از مدرسه برای یادگیری مفاهیم درس مهارتهای زندگی، کفایت فضای آموزشی مدرسه برای یادگیری مفاهیم این درس، و کیفیت مطلوب فضای آموزشی مدرسه به ترتیب در اولویتهای اول تا سوم قرار گرفتند.
۲- اولویت بندی اهمیت عناصر نه گانه برنامه درسی مهارتهای زندگی از دیدگاه گروه های مورد مطالعه با بهره گرفتن از آزمون فریدمن در جدول زیر آورده شده است.
جدول ۵-۵ : اولویت بندی عناصر برنامه درسی مهارتهای زندگی به
تفکیک اهمیت هر مؤلفه از دیدگاه گروه های مورد مطالعه
مؤلفه های برنامه درسی مهارتهای زندگی | اولویت بندی گروه های مورد مطالعه | ||
متخصصان تعلیم و تربیت | معلمان | دانش آموزان | |
الف ـ اهداف | هشتم | هفتم | پنجم |
ب ـ مواد آموزشی | پنجم | سوم | دوم |