۱۲- اقداماتی در زمینه ایجاد تحول و دگرگونی به عمل آورید.
از مدیریت کیفیت فراگیر (مکف) تعریفهای متعددی شده است. مثلا «جابلونسکی» آن را چنین تعریف می کند: «یک روش گروهی انجام دادن کار که برای بهبود مداوم کیفیت و بهره وری به قابلیتها و استعدادهای مدیریت و نیروی کار متکی است.» تعریف «وینکولی» برای آن است که «مکف، رویکردی مشتری محور، استراتژیک و منظم برای بهبود مداوم عملکرد است.»
سایر منابع اطلاعاتی راجع به مکف، به عناصر دیگری به عنوان مفاهیم اساسی اشاره کرده اند. پاره ای از مهم ترین آنها، که بالقوه در جرح و تعدیل مکف برای استفاده در محیطهای آموزشی موثر خواهند بود، شامل موارد زیر است:
از کاربری جدی و موثر کیفیت فراگیر، چند نتیجه خوب حاصل می شود: فعالیت برای کیفیت، توجه مدیران ارشد را جلب و دستیابی به منابع را تسهیل می کند، مستلزم همیاری چند جانبه واحدهای تخصصی است، در تمام رده های سازمانی، توجه کارکنان را از روسا به مشتریان معطوف می سازد و حفره های پنهان ضایعات، ناکارایی و نقصهای ارتباطی را آشکار می سازد.
بیش از این، واژه مشتری معمولا به کسی در بیرون از سازمان اشاره می کرد. مک، مشتریان را در منظر متفاوتی می نگرد: مشتری، شخصی است که کار مرا به عنوان درون داد کار خود تحویل می گیرد. شخص بعدی در فراگرد کار، مشتری من است و من باید مقتضیات کار او را برآورده کنم.»
برای بهتر کردن یک فراگرد، باید اجزای آن را تغییر دهید. این اجزاء عبارتند اند از: دروندادها، عملیات (دگرگون سازیها) و برون دادها (بازده). اجزای فرعی عملیات عبارت است از افراد، افزار، مواد و محیط، عملیات، بازدهی با ارزش افزوده تولید می کند.
مکف متضمن شش اصل اساسی است:
۱- تمرکز بر مشتری
۲- تمرکز بر فراگرد (عملیات) و به همان اندازه بر نتایج
۳- پیشگیری به جای بازرسی
۴- بسیج کردن مهارت و تخصص نیروی کار
۵- تصمیم گیری بر پایه اطلاعات
۶- بازخورد
مکف رویکردی مشتری محور و مبتنی بر راهبرد است که ضرورتهای تازه و پر معنایی را برای هر سازمان پیش می آورد:
- کیفیت، وظیفه شخصی هر کسی است و نه فقط مسئولیت فلان واحد.
- تولیدات و خدمات باید انتظارات مشتری را برآورد یا از آن فراتر رود.
- کیفیت، مستلزم فرهنگ سازمانی پویا در سازمان است تا کیفیت را در سراسر زنجیره تولید (از منبع تا تحویل، مورد توجه قرار دهد.
- مشارکت و همکاری باید جایگزین روابط خصمانه با کارکنان و مشتریان شود.
- پیشرفت مداوم در کار و انجام دادن اصلاحات در کارکردهای عمده سازمان در کانون توجه قرار می گیرد.
- به کارکنان سازمان، در همه سطوح، باید اقتدار و اختیار داد تا تصمیماتی را اتخاذ کنند که موجد کیفیت و خدمت برتر است.
- کیفیت نه به عنوان مقصد، بلکه به منزله سفر تلقی می شود که هدف آن فراتر رفتن از حد انتظارات مشتری است.
از مکف غالبا به عنوان «سفر به سوی تعالی و تفوق» یاد می شود؛ زیرا رویکردی است که تلاشی بلندمدت را با چند هدف عمده پیش بینی می کند. عوامل مهمی که در موفقیت مکف موثر تشخیص داده شده، عبارت است از:
۱- حمایت مدیریت عالی سازمان
۲- توجه به مشتری
۳- برنامه ریزی راهبردی بلندمدت
۴- پرورش کارکنان و قدرشناسی از آنان
۵- دادن اقتدار به کارکنان و کار تیمی
۶- سنجش و تحلیل تولیدات و فراگردها
۷- تضمین کیفیت.
حال با بهره گرفتن از این مفاهیم به امکانات استفاده از مکف در آموزش و پرورش می پردازیم. بر اساس مفاهیمی که معرفی خواهد شد، می توان مدلهیای برای کاربرد در محیطهای آموزشی طراحی کرد.
مفاهیم قابل کاربرد مکف در آموزش و پرورش
دانستن نکات و مفاهیم زیر، برای استفاده از مکف در سازمانهای آموزشی، به ویژه در امر برنامه ریزی اهمیت بسیار دارد:
رسالت و مأموریت منطقه آموزشی و مدرسه باید بر چشم انداز، خط مشیها و اهداف بلندمدتی که به تحویل خدمات و تولیدات با کیفیت برتر به همه مشتریان منجر می شود، متمرکز باشد.
مشتریان آموزش و پرورش عبارت اند از تمام افراد ذینفع درونی (دانش آموزان و کارکنان) و همه افراد ذینفع بیرونی (والدین و همه افراد و مراکزی که با مدارس تعامل دارند یا از نتایج کار آنها بهره می برند).
مکف باید بر فراگردهایی که برای تولید مستمر نتایج کیفی در هر مرحله از کار و برای همه مشتریان طراحی می شود، متمرکز باشد.
مکف دارای یک بعد ارزش افزوده است. به این معنا که در هر مرحله از فراگرد کار، کیفیت افزایش پیدا می کند.
استانداردهای کیفیت را در نهایت، مشتریان تعریف می کنند و رضایت آنان فقط از طریق رعایت این استانداردها یا فراتر رفتن از آنها میسر می شود.
تعریف مشخصات کیفی لازم در مدارس یا مناطق آموزشی، مستلزم برقراری ارتباطات دو جانبه گسترده با همه دست اندرکاران و افراد ذینفع است.
مکف مستلزم رویکرد سیستمی است و تصمیم گیرندگانی که در مدارس یا مناطق آموزشی از مکف استفاده می کنند، باید به طور مستمر کیفیت سیستمها یا فراگردهای خود را بهبود بخشند.
کارکنان از راه ارتباط، آموزش و رهبری تشویق آمیز اقتدار پیدا می کنند. اغلب اوقات دشواریهای موجود در سیستمها و فراگردها را باید به صورت تیمی حل کرد.
آموزش مستمر مدیران، کارکنان و سایر دست اندرکاران الزامی است تا اطمینان حاصل شود که آنان، همواره مراقب بهبود کیفیت تولیدات و خدمات هستند.
ادامه سنجش و اندازه گیری برای تضمین کیفیت بسیار مهم است و سنجش نباید صرفا به نمره های آزمونهای استاندارد محدود باشد.
مکف راجع به تغییر است و تغییر مستلزم ایجاد تغییرات در رفتارهاست.
مناطق آموزشی و مدارس که به اجرای مکف می پردازند باید بدانند که مکف تغییراتی بوجود خواهد آورد و ممکن است این تغییرات چنان چشمگیر باشد که در نهایت، به تغییر فرهنگ سازمانی مناطق آموزشی و مدارس مربوط منجر شود.
برای اینکه مکف به طور جدی مورد ملاحظه و استفاده قرار گیرد، باید با رهبری تحولی همراه باشد. رهبران تحول ساز، افرادی دوراندیش و بصیرند که برای نیل به وضعیت مطلوب مناطق آموزشی و مدارس خود در آینده، با اهداف درازمدت کار می کنند.
مدارس و مناطقی که درصد کاربری مکف هستند، باید از جو یا فرهنگی برخوردار باشند که کیفیت در آن به عنوان یک ارزش پایدار محسوب شود، در غیر این صورت، مکف با شکست روبه رو خواهد شد. سرانجام، باید تاکید کرد که مکف، وسیله ای نیست که بتوان به سرعت از آن استفاده کرد. بلکه هدف راهبردی درازمدتی است که فقط از راه تلاش صادقانه کارکنانی که به ایجاد کیفیت در مدارس اعتقاد دارند، قابل حصول خواهد بود.
تعریف مدیریت کیفیت فراگیر
مکف فلسفه ای است که اعتقاد دارد که خدمات و تولیدات همواره با کیفیتی بهتر در دسترس مشتریان درونی و بیرونی گذاشته شود و بر آن است که با گرفتن بازخورد از همین مشتریان، مشخصات کیفی هر تولید و هر خدمتی را تعیین کند. به عبارت دیگر، فراگرد برنامه ریزی از روی اطلاع عمل کند.
مکف هدفی است، بیان کننده این نکته که هر تولید یا خدمت عرضه شده به هر طبقه از مشتریان (دانش آموز، مشتری بیرونی و کارمند) و همه فعالیتها یا رویدادهایی که به آن تولید یا خدمت نهایی منتج می شود، در بالاترین کیفیت ممکن خواهد بود. مکف فراگردی است که از همه دست اندرکاران بازخورد می پذیرد تا بر اساس آن، سطح کیفی و مشخصات لازم برای تولیدات و خدمات را تعریف کند. از کارکنان مقتدر و تعلیم دیده، در یک ساختار مرکب از چند نظام استفاده می کند تا در هر مرحله از کار، بر ارزش تولیدات یا خدمات بیفزاید و سرانجام، به عرضه تولیدات و خدمات کیفی برتری، که موجبات حداکثر رضامندی مشتری را فرام می سازد، نایل گردد. (استاد علاقه بند، دانشگاه علامه طباطبایی)
۶- مطالعه موردی
مورد اول: بررسی نیازهای خودبالندگی مدیران مدارس مقاطع مختلف تحصیلی شهر ارومیه در سال تحصیلی ۷۹-۷۸
چکیده
مدیریت و شاخه های گوناگون آن همچون شبکه ای گسترده شالوده ی سازمان های جوامع امروزی را تشکیل می دهند. آینده ی انسان در عرصه های مختلف حیات اجتماعی نیز در گرو مدیریت صحیح و کارآمد قرار دارد. مدیر در عین حال که گرداننده و هدایت کننده ی سازمان ها به سوی اهداف است، خود نیز نیازمند تکامل کیفی و هدایت است. بدین جهت امر توسعه ی مدیریت به مثابه ی بخشی پویا و سازنده و به عنوان جزئی مهم از نیروی انسانی سازمان از اهمیت راهبردی برخوردار است.
خود بالندگی شیوه ی جدیدی در توسعه ی مدیریت است که توسط پدلر و همکاران (۱۹۸۶) با هدف درگیر ساختن مدیران در جریان توسعه ی مهارت های مدیریتی خود طراحی شد. هدف از این تحقیق بررسی نیاز مدیران مدارس به مهارت های خود بالندگی است که شامل مهارت می باشد. این مهارت ها در سه دسته ی کلی (دانش و اطلاعات اساسی مدیریت، مهارت های ویژه مدیریت و مهارت های فراکیفی) خلاصه شده اند. برای نیل به این هدف از شنامه ی پدلر و همکاران استفاده شد و با فرهنگ کشور منطق و اعتبارسنجی گردید ۰با ۹۴ درصد). روش تحقیق توصیفی – پیمایشی بوده و از جامعه ی آماری مدیران مدارس ارومیه با بهره گرفتن از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم، ۱۵۱ نفر انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آماره های توصیفی از آماره های استنباطی (t تک متغیره تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون فریدمن) بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق نشان داد که نیاز مدیران مدارس به مهارت های خود بالندگی کمتر از حد متوسط بوده است. در رتبه بندی نیازها، بین یازده مهارت خودبالندگی نیاز مدیران به مهارت انعطاف پذیری روانی در درجه اول قرار یافت. همچنین نتایج نشان داد که بین میزان نیاز مدیران به مهارت های خودبالندگی با توجه به لیست رشته تحصیلی، سطح تحصیلات و سابقه خدمت، تفاوت های معنی داری وجود دارد.
مقدمه:
جوامع امروزی به انسان هایی بالنده که بتوانند با بینش مناسب مجموعه ای از مهارت های مختلف را در مشاغل متعدد به کار گیرند نیاز دارد، انسان هایی که با خلاقیت، ابتکار، دانش و مهارت گسترده، ضمن انجام بهینه ی مأموریت های شغلی به تحقق اهداف سازمان خود کمک کنند.
مدیران در هر نظام اجتماعی بزرگ و کوچک نقش راهبردی و سرنوشت سازی به عهده دارند. از طرفی دیگر حیات سازمان ها تا حدود زیادی به مهارت ها و آگاهی های مدیران بستگی دارد. آنان هر چه در این زمینه ها روزآمدتر باشند قابلیت توسعه ی سازمان و تطبیق با آن شرایط جامعه افزایش می یابد. از این رو در کشورهای پیشرفته، سرمایه گذاری کلان در جهت توسعه و تقویت مهارت های مدیران می شود. اطلاق سرمایه گذاری به هزینه هایی که صرف پرورش و تأمین مدیران اثربخش، کارا و کارآفرین می گردد. از آن جهت است که اثر این عامل عمده ی تولید در بلندمدت از آثار سایر عوامل تولیدی که برای آنها سرمایه گذاری گزاف صورت می گیرد به مراتب بیشتر است. به همین جهت تأکید عمده ی مدیریت منابع انسانی بر مدیران است. به دلیل اهمیت توسعه ی مهارت های مدیریت پژوهش ها و مطالعات فراوان در جهت پیدا کردن شیوه های موثر توسعه ی مدیران انجام گرفته و کشورهای صنعتی در این زمینه تلاش های پی گیری را دنبال کرده اند. علاوه بر این، مدیریت سازمان های آموزشی در چند دهه ی گذشته دگرگونی های ژرفی را تجربه نموده که ضروری است مدیران مدارس ما از نزدیک با آنها آشنا شوند و علل کامیابی مدیران را در یابند.
، عملگر گشتاور دوقطبیالکتریکی و میدان الکترومغناطیسی خارجی است. با انتگرالگیری از رابطهی (۴-۲۱) و استفاده از تعریف (۴-۱۹) خواهیم داشت:
(۴-۲۲)
با توجه به رابطهی جابهجایی:
(۴-۲۳)
میتوان نوشت:
(۴-۲۴)
این رابطه یک مجموعه از معادلات را در بر میگیرد. برای حل مجموعهی معادلات فوق از روش تکرار استفاده میکنیم. بدین ترتیب، با حل معادلهی (۴-۱۷)، به راحتی محاسبه میشود. با قرار دادن در رابطهی (۴-۲۴)، بهدست میآید. با تکرار این فرایند میتوان مرتبههای مختلف ماتریس چگالی را بدست آورد.
محاسبهی ضرایب جذب و شکست خطی و غیر خطی مرتبهی سوم
در این قسمت، ابتدا تصحیح مرتبهی اول ماتریس چگالی را بدست آورده و به کمک آن پذیرفتاری خطی را محاسبه میکنیم. سپس با بهره گرفتن از روش تکرار تصحیح مرتبهی دوم و سوم ماتریس چگالی را محاسبه کرده و پذیرفتاری مرتبهی سوم را از آن استخراج مینماییم. در آخر تغییرات ضرایب جذب و شکست خطی و غیرخطی را محاسبه میکنیم.
محاسبهی پذیرفتاری خطی
پذیرفتاری خطی نقطهی کوانتومی را میتوان به عنوان اولین کاربرد جواب اختلالی معادلهی تحول زمانی ماتریس چگالی، مورد بررسی قرار داد.
با توجه به رابطهی (۴-۲۲) تصحیح مرتبهی اول ماتریس چگالی را میتوان به شکل زیر نوشت:
(۴-۲۵)
با قرار دادن میدان الکتریکی و همچنین محاسبه شده از رابطهی (۴-۱۷) در معادلهی
(۴-۲۵) نتیجه میگیریم که:
(۴-۲۵)
از آن جا که عناصر غیر قطری ماتریس چگالی مختل نشده برابر با صفر میباشد، رابطهی بالا را میتوان سادهتر نمود. بنابراین، خواهیم داشت:
(۴-۲۷)
که در آن
(۴-۲۸)
در اثر اعمال میدان خارجی محیط قطبیده میشود. این قطبیدگی با متوسط گشتاور دو قطبی در واحد حجم متناسب بوده و میتوان آن را بر حسب ماتریس چگالی و ماتریس گشتاور دو قطبی به شکل زیر نوشت:
(۴-۲۹)
تعداد حاملها در واحد حجم و متوسط عملگر گشتاور دو قطبی الکتریکی است. علاوه بر این در اپتیک خطی، ارتباط بین قطبیدگی و میدان الکترومغناطیسی خارجی به صورت خطی است. در نتیجه:
(۴-۳۰)
ک غیرخطی ارتباط بین و بسیار پیچیدهتر از رابطهی (۴-۳۰) است. در یک محیط غیرخطی همسانگرد، چون جهت قطبیدگی با جهت میدان الکتریکی یکی است، رابطهی کلی بین قطبیدگی و میدان تابشی را میتوان با بهره گرفتن از بسط اختلالی (۴-۱۶) به سادگی به شکل زیر نوشت[۶۱-۶۲]:
(۴-۳۱)
در این بسط و به ترتیب، پذیرفتاری و قطبیدگی مرتبهی -ام میباشند. حال با بهره گرفتن از رابطههای (۴-۲۹) و (۴-۳۱) قطبش الکتریکی مرتبهی اول به صورت زیر نتیجه میشود:
(۴-۳۲)
با بازنویسی رابطهی فوق بر حسب مؤلفههای فرکانس و استفاده از رابطهی (۴-۲۸) عبارت تحلیلی زیر برای پذیرفتاری خطی بهدست میآید:
(۴-۳۳)
با توجه به رابطهی فوق ملاحظه میشود که پذیرفتاری خطی متناسب با تفاضل جمعیت ترازها، ، است. بنابراین، اگر جمعیت ترازهای و با هم برابر باشد، ، آنگاه گذار بین و هیچ سهمی در پذیرفتاری خطی نخواهد داشت. رابطهی (۴-۳۳) را میتوان به صورت زیر بازنویسی نمود:
(۴-۳۴)
با توجه به این که و و همچنین تعویض اندیسهای و در جمع دوم نتیجهی زیر بهدست میآید:
(۴-۳۵)
به منظور ساده سازی رابطهی بالا، فرض میکنیم که تمام جمعیت نوار رسانش در حالت پایه بوده و بقیهی ترازها خالی از جمعیت باشند یا به عبارتی:
با انجام عمل جمع روی اندیس در رابطهی (۴-۳۵) و استفاده از فرض بالا نتیجهی
(۴-۳۶)
حاصل میشود. برای یک سیستم دو ترازه، ، رابطهی بالا به
(۴-۳۷)
تبدیل میشود. با توجه به این که فرکانس نور فرودی مثبت است، ، فقط جملهی اول در سمت راست تساوی دوم معادلهی (۴-۳۷) میتواند در حالت تشدید قرار گیرد، در حالی که جملهی دوم از حالت تشدید خارج است. در نتیجه، زمانی که فرکانس به فرکانس گذار بین حالتهای پایه و برانگیخته نزدیک شود، با یک تقریب بسیار خوب میتوان از جملهی دوم در مقایسه با جمله اول صرف نظر کرد.
بنابراین، عبارت نهایی برای پذیرفتاری خطی سیستم دو ترازه به صورت زیر بهدست میآید:
(۴-۳۸)
محاسبهی پذیرفتاری غیرخطی مرتبهی سوم
قطبیدگی مرتبهی دوم در مواردی که هندسه دارای مرکز تقارن انعکاسی است، برابر با صفر بوده و در نتیجه پذیرفتاری مرتبهی دوم مربوط به چنین ساختارهایی صفر است و بر همکنشهای غیر خطی مرتبهی دوم در این مواد به وجود نمیآید.
برای محاسبهی پذیرفتاری غیرخطی مرتبهی سوم بایستی ابتدا تصحیح مرتبهی سوم ماتریس چگالی را بهدست آورد. از این روی خواهیم داشت:
(۴-۳۹)
با قراردادن تصحیح مرتبهی دوم ماتریس چگالی،، و میدان الکتریکی، دررابطهی بالا و اعمال انتگرال زمانی، تصحیح مرتبهی سوم ماتریس چگالی به صورت زیر بهدست میآید:
(۴-۴۰)
همانطور که ملاحظه میشود به ازای مقادیر مختلف تصحیح مرتبهی سوم ماتریس چگالی جملههای گوناگونی را در بر میگیرد
بنابراین، با انجام عمل جمع روی اندیس های و با توجه به میدانهای به کار برده شده رابطهی (۴-۴۰) به صورت زیر در میآید.
(۴-۴۱)
نظر مرحوم ایه الله العظمی بروجردی ( قدس سره الشریف) درباره (تلقیح مصنوعی با اسپرم غیر) چنین است آنچه از مفاهیم ادله و بعضی از مناطق آنها استفاده می شود این است که تلقیح مصنوعی مرد اجنبی بر زن اجنبیه خواه دارای زوج باشد یا نباشد، حرام است و در بعضی از صور آن احکام ولد الزنا ثابت است و در بعضی صور ولد شبهه و اما تلقیح منی زوج به زوجه، پس حکم آن محل تامل است و الله العالم بحقایق احکامه. ( امامی، ۱۳۴۹: ۹۱)
آیه الله العظمی سید محمدرضا گلپایگانی (ره) در زمینه تلقیح مصنوعی چنین اظهار نظر کرده اند ( برحسب مستفاد از ادله شرعیه نطفه مرد به هر نحو در رحم حلیه خود قرار گیرد جایز است و اولاد ملحق به مرد او حلیه و توارث از طرفین ثابت است و قرار دادن نطفه مرد در رحم اجنبیه جایز نیست چه با شوهر و چه بی شوهر باشد (صمدی اهری، ۱۳۸۲: ۹۱)
علامه شلتوت از علمای به نام و معروف اسلام در مصر در این باره می گوید: ان التلقیح الصناعی اقطع جزما من التبنی، یعنی تلقیح مصنوعی به طور مسلم از فرزند خواندگی پست تر است.
پاپ رهبر کاتولیکهای جهان در زمینه تلقیح مصنوعی عنوان کرده است که این عمل شرعا حرام است. در مذاهب دیگر نیز تلقیح مصنوعی از نطفه غیر شوهر حرام است. اما تلقیح مصنوعی با نطفه شوهر مورد بحث و اختلاف های فقهی معاصر است و بعضی از فقها صریحا آن را تجویز کرده ان. (صفایی، ۱۳۷۶: ۱۰۰)
دیدگاه حقوقدانان در خصوص تلقیح مصنوعی
در این خصوص حقوق دانان دو دیدگاه متفاوت از نظر ورانشناختی و حقوقی در خصوص تلقیح مصنوعی دارند که به قرار ذیل است.
بند اول: دیدگاه مخالفان از حیث روانشناختی:
بعضی از حقوق دانان از بعد روانشناختی موضوع تولد بدون رابطه زوجیت را بررسی و با آن مخالفت و دلیل مخالفت آنها از این شرح است.
لقاح مصنوعی آسایش و آرامش خانواده و زندگی زناشویی را متزلزل می کند چه زن و شوهر را در معرض برخوردهای روانی قرار می دهد و شوهر نمی تواند بچه ای را که از نطفه دیگری است تحمل کند و به او علاقمند گردد بویژه اگر طفل خصوصیات دلخواه زوجین را فاقد باشد.
لقاح مصنوعی یکی از زشتی های پاک نشدنی است و مانند زناست که صورت مصنوعی به خود گرفته است.
این عمل آدمی را به درجات پست تنزل می دهد زیرا فقط حیوانات هستند که در جستن نر قانون معینی ندارند.
تلقیح مصنوعی باعث می شود که اشخاص ندانسته با محارم خود نزدیکی کنند و این از لحاظ علمی و اخلاقی زیان بخش است زیرا ممکن است شخصی که از این طریق بدنیا آمده با صاحب نظفه با خویشان نزدیک او ازدواج و رابطه جنسی برقرار کند که بسیار ناروا است.
از نظر اخلاقی چنین کاری، زن را به بی بندوباری جنسی سوق می دهد و چه بسا با خود می اندیشد که چه فرق می کند که نطفه مرد بیگانه از راه تلقیح وارد رحم شود یا از طریق آموزش نامشروع.
از نظر روانی هم اگر کودک با مشخصات و خصوصیات آرزو شده مرد و زن بیگانه به دنیا بیاید، سبب تصادم روحی و رها کردن فرزند می گردد. (رضایت نیا، ۱۳۸۲: ۱۱۳)
علی الحال در صورت جواز، اسپرم یا تخمک از بیگانه غیر از زوج و بالاخص نامحرم یا معلوم النسب است که مساله حقارت آفرین است برای کودک و امنیت روانی این فرد ممکن است تا اخر عمر دچار اخلال شود و اگر مجهول النسب باشد علاوه بر عدم امنیت روانی طفل، موجب محرومیت او از حقوق خود نیز می شود زیرا هر فردی حق دارد بداند پدر واقعی او چه کسی است و آباء و اجدادش کیستند؟ و نیز حق دارد تربیت و ارث از والدینش کسب کند. البته پزشکان و پرسمل مراکز درمانی تلقیح مصنوعی احتمالا صاحب نطفه را می شناسند ولی معرفی نمی کنند زیرا به علل مختلف از جمله پشیمانی پدر قانونی یا شوهر مادر ناچار به مخفی کردن هستند چون ممکن است بعد از مدتی این افراد (زن و شوهری که نطفه به آنها هدیه می شود ) پشیمان شوند و کودک را به صاحب اصلی اش برگردانند که متاسفانه این مسائل باعث می شود آن آرامشی که خانواده به دنبال آن بود که فرزند دار شود تا به آن برسد، نه تنها بدست نمی آید بلکه مخاطره ای بس عظیم گریبان آنها را می گیرد. اکنون در این برهه از زمان که روز به روز بر تکنولوژی و علوم ارتباطات و تکنیک ها افزوده می شود و فاصله بین دو نسل حتی بین فرزندان حقیقی و پدر بسیار زیاد است و در اکثر اوقات سبب میشود والدین در پیش متخصصان تربیتی و مشاوران از عدم درک متقابل شکایت کنند. بدون پرده و اغراق باید گفت پدری که فرزند متولد از نطفه خود اوست گاهی بقدری به تنگ می آید که بارها پسرش را تهدید به بیرون انداختن از خانه و راندن از خود می کند. سند و مدرکش هم درالتادیب ها و مکان های بازپروری اطفال و نوجوانان است که اکثرا علت بزهکاریهایشان همین بوده یا بعضی از بچه های خیابانی که از خانه فرار می کنند. حال این پدر خوانده ها ( قیمان همان نطفه ها یا پدران قانونی این بچه ها ) با این اطفال بی گناه بخاطر عدم درک متقابل و تفاهم چه خواهند کرد. ؟ (میرهاشمی، ۱۳۸۲: ۷۳)
بند دوم: دیدگاه حقوقدانان مخالف از حیث حقوقی:
بعضی از حقوق دانان در نسب اطفال متولد از لقاح مصنوعی را بلاخص غیر از نطفه زن و شوهر را به رسمیت نمی شناسند و دو نظر در استدلال خویش دارند الف ) اولین نظرشان باتمسک به اصطلاح کلمه نزدیکی مندرج در مواد ۱۱۵۸ و ۱۱۵۹ قانون مدنی بوده و اعلام می دارد در تلقیح مصنوعی چون نزدیکی به معنای اخص کلمه صورت نمی گیرد بنابراین به آن وجه قانونی به جهت فقد رکن نزدیکی نمی دهند ب) دومین استدلال این دسته از حقوقدانان در این است وجود رابطه زوجیت برای انتساب نسب علاوه بر نزدیکی شرط می باشد و چون در موارد تلقیح مصنوعی با غیر شوهر و بیگانه رابطه زوجیت نیست آن را قبول ندارند.
بند سوم: دیدگاه موافقان از حیث روانشناختی:
استدلال موافقان لقاح مصنوعی از حیث روانشناختی این است که لقاح مصنوعی زن را از موحبت و لذت مادری که بس گرانمایه است، برخوردار می کند و موجب همبستگی بیشتر اعضای خانواده و گرمی کانون خانوادگی و موجب استحکام بنیان خانواده می شود و از طرفی زوجین را وفادار به ادامه زندگی مشترک باقی می گذارد.
بند چهارم:دیدگاه موافقان از حیث حقوقی:
به عقیده این گروه از حقوقدانان مراد از نزدیکی موضوع مواد ۱۱۵۸ و ۱۱۵۹، صرفاً نزدیکی لمسی نبوده و با تفسیر موسع آن را به تلقیح مصنوعی نیز مرتبط می نماید و با از طرفی با استناد به ماده ۱۱۶۷ قانون مدنی با این عنوان که طفل متولد از زنا ملحق به زانی نمی شود و چون تلقیح مصنوعی زنا محسوب نمی شود استدلال می کنند فرزند متولد از تلقیح مصنوعی نامشروع و زنا نبوده بنا براین موافق تلقیح مصنوعی و قائل به انتساب نسب شده اند و نظر نگارند بر این است چون منع قانونی در این مورد وجود ندارد به نظر می رسد فرزندان ناشی از تلقیح مصنوعی ولد نامشروع محسوب نمی شود.
ز- نظر اهل سنت و شیعه در اقسام باروری پزشکی
بند اول: نظریه جواز مطلق اصل باروری پزشکی در همه انواع و اقسام آن
قائلین به این نظر:
شیعه: مقام معظم رهبری آیه الله خامنه ای، آیه الله سید حسن طباطبایی قمی، آیه الله محمدیزدی و آیه الله سید محمد موسوی بجنوردی
اهل سنت: در میان فقهای اهل سنت کسی با این نظر موافق نیست.
استدلال این گروه به طور خلاصه این است که هیچ آیه، روایت و دلیل شرعی خاصی بر ممنوعیت آن وجود ندارد. اگرچه در تلقیح اسپرم بیگانه یا باروری با آن احتیاط را در ترک دانسته و پرهیز از محرمات را واجب می دانند.
بند دوم: نظریه ممنوعیت مطلق اصل باروری های پزشکی در همه انواع و اقسام آن حتی اگر ضروری باشد
قائلین به این نظر:
شیعه: آیه الله میلانی
اهل سنت: شیخ رجب تمیمی، شیخ ابراهیم شقره، شیخ عبدالله بن زیاد آل محمود مطلقا حرام می دانند.
استدلال این گروه (فقهای اهل سنت ) این است که به دلیل آیه نساوکم حرث لکم فاتوا حرثکم آنی شئتم (زنان شما کشت زار شمایند پس هرگونه که خواهید به کشت زار خود در آیید) [۴]
می گویند تولید نسل باید از راه معاشرت طبیعی زوجین صورت گیرد، چون آیه می گوید مکان کشت و تولید نسل شما باید زنانتان (رحم آنها) باشد و به غیر تجاوز نکنید، بنابراین، لقاح بین تخمک و اسپرم زوجین باید از راه جماع باشد وگرنه مخالف نص آیه است. به اضافه آیات دیگری مثل (خلق من ماء دافق، یخرج من بین الصلب و الترائب ) [۵]
دلالت دارد که تولید نسل از آب جهنده که به طور طبیعی از مکان های خاصی خارج می گردد، وارد قرار مکین یعنی رحم می گردد، در حالی که باروری های پزشکی این خصوصیت را ندارند.
همچنین به آثار زیان بار آن، مثل هتک عرض، آگاهی بیگانه بر عورت بدن بدون وجود ضرورت و نیز وجود دلیل معتبر شرعی و قواعد (در المفاسد مقدم علی جلب المصال) ما غلب ضرره فهو ضرر محض و قاعده سدالذرایع استناد کره، همه اقسام را حرام می دانند. اگرچه در ذات و اصل خود حرام نباشند. لکن به خاطر عوارض وآثار زیان بار حرام می گردند.
بند سوم: نظریه جواز مطلق باروری های پزشکی بین زوجین و جواز مشروط بین بیگانگان
قائلین به این نظر:
شیعه: آیه الله محمد مومن قمی و آیه الله محسن حرم پناهی.
اهل سنت: در میان فقهای اهل سنت کسی با این نظر موافق نیست.
گروهی از فقها باروری پزشکی بین زوجین را (خواه با تلقیح داخل رحمی باشد یا لقاح آزمایشگاهی از جهت جایز بودن فرق نمی گذارند چنان که از اینان گروهی لقاح بین اسپرم و تخمک بیگانه را اگر به شیوه داخل رحمی باشد حرام می دانند و در صورتی که به شیوه آزمایشگاهی از جهل صورت گیرد مجاز می دانند اما به جهت تولید نسل انسانی جایز نمی دانند از این گروه هستند.
بند چهارم: نظریه جواز مطلق باروری های پزشکی بین زوجین و منع مطلق آن بین بیگانگان
قائلین به این نظر:
شیعه: امام خمینی (ره) آیه الله منتظری، آیه الله خویی و بسیاری از فقهای معاصر.
اهل سنت: شیخ مصطفی زرقاء، شیخ عبدالله بسام، شیخ عبدالسلام عبادی، شیخ عبدالحلیم، شیخ علی سالوس.
با این استدلال که آنچه ملاک حرمت یا حلیت، یا جواز یا منع قرار می گیرد. ترکیب اسپرم و تخمک زوجین یا دخالت عامل بیگانه است و شیوه های به کارگیری هیچ گونه تاثیری در جواز یا حرمت اصل، موضوع ندارد. دلایل ایشان آیات، روایات، ادله عقلی واستحسانی، فلسفه تشریح نکاح، ملاک موجود در ممنوعیت زنا و تبنی و. . . میباشد. (میرهاشمی، ۱۳۸۲: ۷۳)
خواجوی و همکاران (۱۳۸۹) در پژوهشی به بررسی تاثیر ساختار سرمایه بر بازده غیرعادی انباشته با بهره گرفتن از معیارهای اهرم مالی، ریسک سیستماتیک، نسبت P/E و اندازه شرکت پرداختند. نتایج حاکی از معنیداری تمامی متغیرها غیر از اهرم مالی بود.
جبارزاده وعسکری (۱۳۸۹) در پژوهشی به شناسایی عوامل موثر بر بازده غیرعادی سهام در زمان عرضه اولیه به عموم پرداختند. نتایج نشان داد که از بین متغیرهای مستقل مورد استفاده، خطای پیش بینی سود هرسهم، شرایط عمومی بازار قبل از عرضه سهام، نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام، نسبت حاشیه سود خالص و بازده حقوق صاحبان سهام، تنها متغیرهای خطای پیش بینی سودهرسهم به صورت مثبت، و شرایط عمومی بازار قبل از عرضه و نسبت حاشیه سود خالص به صورت معکوس با بازده غیرعادی در مدت ۱۲ماه رابطه دارند. به علاوه، هیچ یک از متغیرهای مستقل با بازده غیر عادی در مدت ۲۴ ماه رابطه نداشت.
حسینی نسب و همکاران (۱۳۹۰) به بررسی نوسانات قیمت نفت بر بازده بازار سهام در ایران پرداختند. با بهره گرفتن از داده های ماهانه (۱۳۸۹-۱۳۷۶) و به کارگیری مدل MS-VAR به این نتیجه رسید که در فاز رکود و رونق بازده بازار سهام با نوسانات شدید و فاز رونق بازده بازار سهام با نوسانات ملایم اثر نوسانات قیمت نفت بر بازده بازار سهام مثبت است. به علاوه در فاز رکود بازده بازار سهام با نوسانات ملایم اثر نوسانات قیمت نفت بر بازده بازار سهام منفی می باشد.
ودیعی و حسینی (۱۳۹۱) در مقالهای به بررسی رابطه بازده غیرعادی سهام و معیارهای ارزیابی عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختهاند. آنها اطلاعات مورد نیاز برای دوره زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۹ را جمعآوری و برای آزمون فرضیه ها، از روش رگرسیون چند متغیره استفاده کرده اند. نتایج تحقیقاتشان نشان میدهد که از میان کلیه معیارهای ارزیابی عملکرد، تنها بین نسبت جاری، نسبت آنی، درصد بدهی به مجموع داراییها، گردش مجموع داراییها، درصد بازده مجوع داراییها، درصد سود به سود ناویژه، درصد سود عملیاتی به درآمد، درصد سود ناویژه به درآمد و نسبت P/E و P/B با بازده غیر عادی سهام رابطه معنی داروجود دارد.
شهبازی و همکاران (۱۳۹۲) در مقالهای به بررسی تاثیر شوکهای قیمت نفت ناشی از عرضه و تقاضای نفت خام بر بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته اند که با بهره گرفتن از یک مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) متغیرهای عرضه نفت خام، تقاضای جهانی برای کالاهای صنعتی، قیمت واقعی نفت خام و بازدهی واقعی سهام را تخمین زدهاند. آنها به این نتیجه رسیدند که شوک عرضه نفت اثر معنیداری بر روی قیمت نفت ندارد و تنها شوکهای تقاضای نفت و تقاضای کل از عوامل مؤثر بر بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تهران محسوب میشوند.
۲-۴-۲- مطالعات خارجی
جونز و کول[۴۳] (۱۹۹۶) با بهره گیری از داده های فصلی به آزمون تأثیر قیمت نفت بر قیمتهای سهام درکشورهای آمریکا، کانادا، ژاپن و انگلستان پرداختند. آنها یک رابطه منفی پایدار بین قیمت نفت و تغییر در بازده کل سهام را گزارش می کنند، آنها در تحقیقاتشان واکنش بازار سهام کشورهای آمریکا، کانادا، ژاپن و انگلستان را در رابطه با شوکهای قیمتی نفت بررسی کردند. آنها با بهره گرفتن از داده های مربوط به شاخص بازار سهام و شاخص قیمت تولید کننده بخش سوخت در دوره زمانی ۱۹۷۴ الی ۱۹۹۲ نشان دادند که بازارهای سهام نسبت به شوکهای قیمت نفت واکنش نشان می دهند. بدین ترتیب که واکنش بازارهای سهام آمریکا و کانادا به طور قابل توجهی میتوانست توسط شوک های قیمتی نفت از طریق تأثیر بر جریانات نقدی شرکتها تشریح شوند درحالیکه این امر برای ژاپن و انگلستان ضعیف بود.
هانگ، ماسولی و استول[۴۴](۱۹۹۶) اثر شوکهای قیمت نفت بر بازار سرمایه آمریکا را آزمون کرده اند، آنها در چارچوب مدل خودرگرسیونبرداری(VAR) به آزمون روابط پویا میان قیمت روزانه آتی نفت و بازده سهام پرداختند که به یک رابطه منفی بین بازده سهام و تغییر در قیمت آتی نفت دست یافتند، در واقع آنها با بهره گرفتن از داده های ماهانه ۱۹۹۰-۱۹۷۰ رابطه بین بازده آتی نفت و بازده سهام آمریکا را بررسی و به شواهدی مبنی بر رابطه معنیدار بین این دو دست نیافتند.
سادورسکی[۴۵](۱۹۹۹)، با استفاه از داده های ماهانه ۱۹۹۶-۱۹۴۷ تحت یک مدل خود رگرسیون برداری (VAR) رابطه بین قیمت نفت، نرخ بهره، تولیدات صنعتی، شاخص قیمت مصرف کننده و بازار سهام را بررسی کرد. وی نشان داد که هردوی قیمت نفت و نوسانات قیمت نفت نقش موثری در رابطه با بازار سهام بازی می کنند، وی همچنین نتیجه گرفت که شوکهای منفی نفتی بیش از شوکهای مثبت در بازار سهام تأثیر میگذارند.
یونگهو و وونگ[۴۶](۲۰۰۳) به بررسی نوسانهای قیمت نفت بر اقتصاد سنگاپور پرداختند. آنها با بهره گرفتن از روش همتجمعی و نیز تابع عکسالعمل تحریک، تأثیر نوسانهای قیمت نفت را بر GDPو تورم مورد بررسی قراردادند. نتایج مطالعات آنها نشان می دهند که اگرچه پارامترهای مدل معنیدار نیستند، اما شوکهای وارده بر قیمت نفت باعث خروج متغیرهای مذکور از تعادل شده و باعث بیثباتی فضای فعالیتهای اقتصادی سنگاپور شده است.
سادورسکی (۲۰۰۳)، در مطالعه ای با بهره گرفتن از داده های ماهانه و روزانه طی دوره زمانی ژوئن ۱۹۸۶ تا دسامبر ۲۰۰۰، به بررسی ارتباط بین شوکهای نفتی و شوکهای قیمتی و شاخص قیمت سهام تکنولوژی پرداخت. نتایج حاصل از این مطالعه ارتباط مثبت و معنیدار این شوکها را بر شاخص قیمت سهام تکنولوژی در آمریکا را تایید می کند.
پارک و راتی[۴۷] (۲۰۰۸) با بهره گرفتن از مدل ( VAR) و داده های مربوط به ۱۳ کشور اروپایی و آمریکای برای دوره (۱۹۸۶الی۲۰۰۵) به این نتیجه دست یافتند که پاسخ بازار سرمایه به شوکهای نفتی بستگی به این دارد که کشور صادرکننده خالص نفت باشد یا واردکننده نفت. بر اساس نتایج این تحقیق بازده بازار سهام در کشورهایی مانند نروژ که صادرکننده خالص نفت هستند با قیمت نفت رابطه مثبت دارند و رابطه بازده بازار سهام و قیمت نفت در کشورهای واردکننده نفت رابطه منفی است.
جامازی و الوی[۴۸] (۲۰۱۰) با به کارگیری مدل ترکیبی مارکف- سویچینگ خود رگرسیون برداری(MS-VAR) اثر شوکهای قیمت نفت بر بازده سهام کشورهای ژاپن، فرانسه و انگلیس در دوره ۱۹۸۹ الی ۲۰۰۷ را بررسی نمودند. آنها یافتند که شوکهای قیمت نفت اثر منفی بر بازده سهام دارند.
بروداستاک و فیلیز[۴۹] (۲۰۱۴) طی مقالهای در مورد همبستگی متغیر زمانی بین تأثیرات قیمت نفت از انواع مختلف (شامل تأثیرات: طرف عرضهای، تقاضای کل و تقاضای خاص بازار نفت) و بازده بازار سهام شواهد جدیدی بدست آوردند، آنها نمونه خود را از سال ۱۹۹۵ تا ۲۰۱۳ انتخاب کردند که در این تحقیق شاخص های بازار سهام کل را از دو کشور چین و آمریکا در نظر گرفتند. آنها به این نتیجه دست یافتند که نحوه پاسخدهی بازار سهام به قیمت نفت با گذر زمان متفاوت است، و دریافتند که قیمت نفت تأثیرات مهمی بر بازار سهام این کشورها می گذارد و طبق نتایج کشور چین در مقایسه با آمریکا از انعطافپذیری بیشتری نسبت به تغییرات قیمت برخوردار است.
۲-۵- خلاصه فصل
این فصل که به مبانی نظری و پیشینه تحقیق اختصاص داشت مطالب نظری آن از دو بخش تشکیل شده بود که بخش اول شامل اطلاعات مربوط به بازده سهام بود و بخش دوم مربوط به مطالبی در مورد نوسانات قیمت نفت میباشد. پس از بیان مبانی نظری، پیشینه تحقیق در دو بخش داخلی و خارجی شرح داده شده است، که مطالب مطرح شده در بخش پیشینه تحقیق در واقع مربوط به بیان و تحلیل تحقیقات انجام شده توسط سایر محققین در مورد ادبیات موضوع میباشد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳-۱- مقدمه
برای کشف مجهولات و یافتن پاسخ سؤالات باید از روش تحقیق مناسب و مرتبط استفاده شود. روش شناسی تحقیق، شیوه تحقیقات علمی را در اختیار پژوهشگر علم و دانش قرار میدهد. انتخاب روشهای مناسب تحقیق و استفاده از ابزارهای لازم برای گردآوری دادهها یکی از عوامل مهم موفقیت تحقیقات است. هر تحقیق فرآیندی علمی و روشمند است که طی آن پژوهشگر تلاش میکند تا برای یک مسئله پاسخی نظری پیدا کند و یا برای حل مشکل واقعی در دنیای علمی راهکاری یابد (دلاور، ۱۳۸۰).
روش تحقیق وسیله یا طریقهی تعیین این امر است که چگونه یک گزاره تحقیق مورد تائید قرار گرفته یا رد میشود. به عبارت دیگر، روش تحقیق چهارچوب عملیات یا اقدامات جستجو گرایانه برای تحقق هدف پژوهش جهت آزمودن فرضیه یا پاسخ دادن به سؤالات تحقیق را فراهم میآورد (بازرگان، ۱۳۸۲). انتخاب روش انجام تحقیق بستگی به اهداف و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن دارد. بنابراین هنگامی میتوان در مورد روش انجام تحقیق تصمیم گرفت که ماهیت موضوع پژوهش، هدفها و نیز وسعت دامنهی آن مشخص باشد. به عبارت دیگر، هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید، چه شیوه و روشی را اتخاذ نماید تا هر چه دقیقتر، آسانتر، سریعتر و ارزانتر به پاسخهای مورد نظر دست یابد (خاکی، ۱۳۸۹). در فصل اول به تشریح کلیاتی درباره موضوع پژوهش پرداخته، و در فصل دوم این تحقیق چارچوب نظری و پیشینه تحقیق تشریح گردیده است. لذا فصل سوم به بررسی متدلوژی تحقیق (روش شناسی تحقیق) اختصاص داده می شود. بدین منظور ابتدا روش تحقیق تشریح، و سپس سؤالات و فرضیه های تحقیق بیان گردیده و در ادامه به معرفی قلمرو تحقیق، جامعه و نمونه آماری، روش نمونه گیری، روش جمع آوری اطلاعات، ابزار اندازه گیری، روشهای تجزیه و تحلیل دادههای آماری پرداخته و در نهایت قائده رد یا پذیرش فرضیههای تحقیق اشاره شده است.
۳-۲- روش تحقیق
پژوهشهای علمی بر اساس هدف به سه گروه تحقیق بنیادی، تحقیق کاربردی و تحقیق توسعهای تقسیم میشوند، این تحقیق از نوع تحقیقات شبه تجربی و پسرویدادی است و در حوزه تحقیقات اثباتی حسابداری و اقتصادی قرار دارد که با اطلاعات واقعی صورت میگیرد. اطلاعات واقعی از گزارشهای مالی (صورتهای مالی و یادداشتهای پیوست) استخراج خواهد شد. این تحقیق از بعد مخاطب استفاده کننده از نوع تحقیقات کاربردی است و از بعد هدف از نوع تحقیقات توصیفی است که به شیوه تحقیق همبستگی[۵۰] صورت میگیرد. برای گروهبندی شرکتها در صنایع مختلف طبقه بندی بورسی در نظر گرفته شده است و در تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از مدل رگرسیون چند متغیره استفاده می شود.
۳-۳- سؤالات تحقیق
سوال اصلی: آیا نوسانات قیمت نفت با بازده غیرعادی سهام رابطه معنیداری دارد؟
برای دستیابی به جواب و نتیجه گیری در مورد سؤال اصلی دو سؤال فرعی زیر مطرح میگردد:
سوال فرعی اول: آیا نوسان منفی قیمت نفت با بازده غیرعادی سهام رابطه معنیدار دارد؟
سوال فرعی دوم: آیا نوسان مثبت قیمت نفت با بازده غیرعادی سهام رابطه معنیدار دارد؟
۳-۴- فرضیه های تحقیق
فرضیه[۵۱] حدس بخردانهای درباره رابطه دو یا چند متغیر است که به صورت جملهی خبری بیان شده و نشانگرنتایج مورد انتظار میباشد (تقیزاده و تاری، ۱۳۸۶). پژوهشگر پس از آنکه مسأله پژوهش را برای خود روشن کرد، پاسخی را به عنوان فرضیه تحقیق بیان می کند. فرضیه، پاسخی بخردانه، احتمالی و موقت به سؤال پژوهشی است که در مراحل بعدی تحقیق، درستی یا نادرستی آن مورد آزمایش قرار میگیرد. فرضیه ها، حدسهایی سنجیده و بخردانه هستند که براساس تجارب قبلی محقق و یا از راه مطالعه تحقیقات دیگران به دست میآیند. بنابراین همان گونه که کلود برنارد[۵۲] میگوید «فرضیه به هیچ وجه زاییدهی پندار محض نیست، بلکه همواره پایهای در مشهودات یعنی در طبیعت دارد» (دلاور، ۱۳۷۰). تدوین فرضیه سبب می شود که تحقیق روی یک هدف معین متمرکز شود و آنچه که باید مورد مشاهده قرار گیرد، مشخص گردد. این امر از جمعآوری اطلاعات بیحاصل جلوگیری می کند (پرهیزگار، ۱۳۹۰: ۱۷۲). اکنون باید ببینیم ماهیت فرضیه چیست؟ فرهنگ وبستر فرضیه را چنین تعریف می کند: «فرضیه عبارت است از حالت یا اصلی که اغلب بیآنکه اعتقادی بر آن باشد، پذیرفته می شود تا بتوان از آن نتایجی منطقی استخراج کرد، و بدین ترتیب مطابقت آن را با واقعیتهایی که نزد ما معلوم است یا میتوان آنها را معلوم ساخت، آزمود». در هر پژوهش علمی، که با یک مسأله حلشدنی آغاز می شود، پژوهشگر باید بتواند برای مسأله مورد مطالعه، یک جواب موقتی به شکل یک فرضیه مناسب که به گونه تجربی آزمونپذیر نیز باشد (یعنی بتوان درباره درستی یا نادرستی آن تحقیق کرد) در نظر بگیرد، تا از این طریق بتواند تلاش خود و کار پژوهش را در جهت مشخص هدایت و از پراکندگی در آن جلوگیری کند. بعد از انجام آزمایش مناسب، اگر فرضیه مربوط تأیید شود، مسأله حل می شود، و به عکس اگر تأیید نشود، مسأله مورد مطالعه نیز حل نمی شود (همان، ص: ۱۷۳). به طور کلی فرضیه بر اساس ملاکهای مختلفی طبقه بندی شده است، اما در مجموع فرضیه را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد: فرضیه آماری و فرضیه پژوهشی.
فرضیه پژوهشی به توصیف و چگونگی روابط بین متغیرها می پردازد. به بیان دیگر انتظارات پژوهشگر را در خصوص روابط فیمابین متغیرها، بیان می کند و یک راه حل پیشنهادی است. در پژوهش حاضر بر اساس ادبیات و مبانی نظری مطرح شده درباره بررسی تأثیر نوسانات قیمت نفت بر بازده غیرعادی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران؛ فرضیههای زیر طراحی شده و در مراحل کار این فرضیهها را مورد آزمون قرار خواهیم داد. نکته قابل ذکر این میباشد که پس از طرح فرضیه اصلی، به تشریح دو فرضیه فرعی پرداختهایم تا با بهره گرفتن از آنها، فرضیه اصلی را رد یا تأیید نماییم، و شرط پذیرفتن فرضیه اصلی این است که یکی از فرضیه های فرعی تأیید شود.
الف) فرضیه اصلی:
نوسانات قیمت نفت با بازده غیرعادی سهام رابطه معنیداری دارد.
ب) فرضیه های فرعی:
۱- نوسان منفی قیمت نفت با بازده غیرعادی سهام رابطه معنیدار دارد.
۲- نوسان مثبت قیمت نفت با بازده غیرعادی سهام رابطه معنیدار دارد.
۳-۵- مدل تصحیح خطای برداری ساختاری
به دنبال ایجاد مدل های اولیه SVAR[53] که بر پایه مدلهای خود رگرسیون برداری غیر ساختاری بنا شده اند، تحلیلهای ساختاری مدلهای خود رگرسیون برداری با متغیرهای همجمع، با لحاظ کردن عبارت تصحیح خطا در تحلیل تأثیرات بلندمدت، بر مدلهای تصحیح خطای برداری VEC بنا می شود. حاصل مدلهای SVEC[54] به شکل زیر بیان میشوند:
(۳-۱)
خصوصیت کلیدی SVECs لحاظ خصوصیات همجمعی داده ها در تعریف محدودیتهای ساختاری در تأثیر نهایی نوسانها است (بریتنگ و همکاران، ۲۰۰۴).
برای بررسی مدلهای تصحیح خطای برداری ساختاری نیاز به بررسی رابطه بین خطای پیش بینی و اجزای اخلال ساختاری بوده که بیان میگردد:
(۳-۲)
۱) LRPOILit= Et-1 (LRPOILit) + εitLRPOIL
۲) LRGDPit = Et-1 (LRGDPit) +cliεitLRPOIL + εitLRGDP
۳) LRMit = Et-1 (LRMit) + cliεitLRPOIL + εitLRGDP+ c2iεitLRM
۴) LREXRit = Et-1 (LREXR it) + bliεitLRPOIL + εitLRGDP+ b2iεitLRM + εitLREXR
۵) LCPI it = Et-1(LCPI it) + aliεitLRPOIL+ a4iεitLRGDP + a2iεitLRM + a3iεitLREXR +εitLCPI
شکل ۲-۱۴- ترازوی دیجیتالی Radwag‐WTB ۳۸
شکل ۲-۱۵- زبری سنج Mahr perthometer M2 ۳۹
شکل ۲-۱۶- اسیلوسکوپ دیجیتالی۱۰۵۲U –GDS 40
شکل ۳-۱- فلوچارت تحلیل نتایج ۵۳
شکل ۴-۱- نمودارهای اثر اصلی مربوط به نرخ برادهبرداری در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
در مرحله اول آزمایشها ۶۱
شکل ۴-۲- نمودارهای اثر اصلی مربوط به نرخ سایش ابزار در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
در مرحله اول آزمایشها ۶۴
شکل ۴-۳- نمودارهای اثر اصلی مربوط به زبری سطح در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
در مرحله اول آزمایشها ۶۷
شکل ۴-۴- نمودارهای اثر اصلی مربوط به نرخ برادهبرداری در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
در مرحله دوم آزمایشها ۷۰
شکل ۴-۵- نمودارهای اثر اصلی مربوط به نرخ سایش ابزار در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
در مرحله دوم آزمایشها ۷۳
شکل ۴-۶- نمودارهای اثر اصلی مربوط به زبری سطح در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
در مرحله دوم آزمایشها ۷۶
شکل ۴ -۷- مقایسه نرخ برادهبرداری به دست آمده با دو ابزار مسی و برنجی در سطوح انرژی تخلیه مختلف ۷۸
شکل ۴-۸- مقایسه نرخ سایش ابزار به دست آمده با دو ابزار مسی و برنجی در سطوح انرژی تخلیه مختلف ۷۹
شکل ۴-۹- مقایسه زبری سطح به دست آمده با دو ابزار مسی و برنجی در سطوح انرژی تخلیه مختلف ۸۰
شکل ۴-۱۰- (الف) نرخ برادهبرداری، (ب) نرخ سایش ابزار و (ج) زبری سطح، به دست آمده با فرایند ماشینکاری
تخلیه الکتریکی معمولی، نیمه خشک و خشک در سطوح انرژی تخلیه کم، متوسط و زیاد ۸۲
شکل ۴-۱۱- نمودارهای اثر اصلی مربوط به نرخ برادهبرداری در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک با
میدان مغناطیسی و در غیاب میدان مغناطیسی ۸۶
شکل ۴-۱۲- نمودارهای اثر اصلی مربوط به زبری سطح در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
با میدان مغناطیسی و در غیاب میدان مغناطیسی ۸۷
شکل ۴-۱۳- نمودارهای اثر اصلی مربوط به نرخ سایش ابزار در فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک
با میدان مغناطیسی و در غیاب میدان مغناطیسی ۸۹
شکل ۴-۱۴- امواج تخلیه فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک (الف) در غیاب میدان مغناطیسی و
(ب) با میدان مغناطیسی، پس از ۱۰ دقیقه ماشینکاری ۹۰
شکل ۴-۱۵- میکرو تصاویر نوری سطوح ماشینکاری شده با فرایند ماشینکاری تخلیه الکتریکی نیمه خشک،
(الف) با میدان مغناطیسی و (ب) در غیاب میدان مغناطیسی ۹۱
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱- مشخصات دستگاه EDM ۲۹
جدول ۲-۲- ترکیب شیمیایی قطعهکار ۳۶
جدول ۲-۳- مشخصات اصلی ابزار مسی ۳۷
جدول ۲-۴- مشخصات اصلی ابزار برنجی ۳۸
جدول ۲-۵- پارامترهای ثابت مرحله اول آزمایشها ۴۱
جدول ۲-۶- شرایط مرحله اول آزمایشها (جدول طراحی آزمایش تاگوچی و سطوح پارامترهای ورودی برای مرحله
اول آزمایشها) ۴۱
جدول ۲-۷- پارامترهای ثابت مرحله دوم آزمایشها ۴۲
جدول ۲-۸- شرایط مرحله دوم آزمایشها (جدول طراحی آزمایش تاگوچی و سطوح پارامترهای ورودی برای مرحله دوم
آزمایشها) ۴۲
جدول ۲-۹- شرایط انجام آزمایشها در مرحله سوم و چهارم ۴۳
جدول ۲-۱۰- پارامترهای ثابت مرحله سوم و چهارم آزمایشها ۴۴
جدول ۲-۱۱- سایر شرایط ماشینکاری برای مرحله پنجم آزمایشها ۴۴
جدول ۳-۱- آرایه متعامد ۵۰